درگذشت یک بازیگر

پیتر واتکینز، کارگردان بریتانیایی و برنده اسکار فیلم «بازی جنگ» در سن۹۰ سالگی در فرانسه درگذشت.

به گزارش ایسنا، پیتر واتکینز، فیلم‌ساز برجسته و جنجالی بریتانیایی که با مستند-درام ضدجنگ خود با عنوان «بازی جنگ» برنده اسکار شد، در سن ۹۰ سالگی درگذشت.

خانواده‌ این سینماگر در بیانیه‌ای اعلام کردند او در بیمارستانی در شهر بورگانوف در مرکز فرانسه، جایی که ۲۵ سال گذشته را در آن زندگی کرده بود، چشم از جهان فروبسته است.

در این بیانیه آمده است: «دنیای سینما یکی از تیزبین‌ترین، خلاق‌ترین و بی‌همتاترین صداهای خود را از دست داد. از همه کسانی که در این مسیر طولانی و گاه تنها از او حمایت کردند، سپاسگزاریم.»

واتکینز از چهره‌های سرسخت و منتقد نظام رسانه‌ای بریتانیا بود. او پس از آنکه شبکه بی‌بی‌سی از پخش فیلم «بازی جنگ» در تلویزیون خودداری کرد، از کشورش فاصله گرفت و به ساخت فیلم در خارج از انگلستان روی آورد.

او در مصاحبه‌ای نادر با روزنامه گاردین در سال ۲۰۰۰ گفته بود: «من سی سال است تلاش می‌کنم تا توازن قدرت بین مردم و تلویزیون را تغییر دهم. اگر تلویزیون در دهه‌های ۶۰ و ۷۰ مسیر بازتر و مردمی‌تری پیش می‌گرفت، امروز جامعه جهانی بسیار انسانی‌تر و عادلانه‌تر بود.»

پیتر واتکینز در سال ۱۹۳۵ در نوربیتون انگلستان به دنیا آمد و پس از خدمت نظام وظیفه وارد آکادمی سلطنتی هنرهای دراماتیک شد. خودش گفته بود: «هیچ‌وقت نمی‌خواستم تفنگم را به‌سوی انسانی بگیرم.»

او پس از ساخت چند فیلم کوتاه مستند، از جمله «چهره‌های فراموش‌شده» درباره قیام مجارستان، در سال ۱۹۶۲ به بی بی‌سی پیوست و برای ساخت فیلمی درباره نبرد کالودن در سال ۱۷۴۶ انتخاب شد. فیلم «نبرد کالودن» (۱۹۶۴) با سبک مستند و استفاده از بازیگران غیرحرفه‌ای، تحولی در روایت تاریخی تلویزیون ایجاد کرد.

واتکینز سپس مستند-دارم «بازی جنگ» را ساخت؛ فیلمی درباره حمله هسته‌ای به شهر کنتربری. که شبکه بی‌بی‌سی در سال ۱۹۶۵ پخش آن را لغو کرد و دلیلش را «وحشتناک بودن بیش از اندازه» فیلم دانست. اما اثر واتکینز در سال ۱۹۶۷ برنده اسکار بهترین مستند شد و منتقد آمریکایی راجر ایبرت آن را «هولناک‌ترین صحنه‌های تاریخ سینما» خواند.

این فیلم سرانجام در سال ۱۹۸۵، هم‌زمان با چهلمین سالگرد بمباران اتمی هیروشیما، از تلویزیون پخش شد.

واتکینز پس از اختلاف با بی‌بی‌سی، در سال ۱۹۶۷ فیلم «امتیاز» را ساخت؛ اثری مستند درباره یک ستاره پاپ که برای انحراف افکار عمومی به ابزار تبلیغاتی حکومت بدل می‌شود. در ۱۹۷۱ نیز فیلم «پارک مجازات» را کارگردانی کرد که وضعیتی شبه بازی‌های بقا را در آمریکا به تصویر می‌کشید، جایی که مخالفان سیاسی برای سرگرمی نیروهای نظامی شکار می‌شوند.

او سپس شاهکار خود با عنوان «ادوارد مونک» را درباره نقاش نروژی ساخت که در تلویزیون نروژ پخش شد و بعدتر در سینماها اکران شد؛ اثری که گاردین آن را «فیلمی چهار ساعته با زیبایی خارق‌العاده» توصیف کرد.

واتکینز در دهه‌های بعد در اسکاندیناوی فیلم‌هایی چون «آزاداندیش» (درباره آگوست استریندبرگ) و مستند ۸۷۳ دقیقه‌ای «سفر» (۱۹۸۷–۱۹۸۳) را ساخت که درباره درک مردم از سلاح‌های هسته‌ای بود و به‌عنوان طولانی‌ترین فیلم مستند غیرتجربی جهان شناخته می‌شود.

آخرین فیلم او با نام «کومون» (۲۰۰۰) بود که به شورش کارگران پاریس در سال ۱۸۷۱ میلادی می‌پرداخت و به‌صورت تلویزیونی نیز پخش شد.

*