موشک هایپرسونیک جدید چین

چین ادعا می‌کند موشک جدیدش با بال‌های جمع‌شونده می‌تواند در سرعت‌های هایپرسونیک شکل خود را تغییر دهد.

به گزارش ایسنا، چین از یک وسیله‌ نقلیه پرنده هایپرسونیک «تغییرشکل‌دهنده» با بال‌های جمع‌شونده و کنترل لحظه‌ای شکل رونمایی کرده است.

به نقل از آی‌ای، گزارش‌ها حاکی از آن است که دانشمندان چینی نمونه‌ اولیه‌ی جدیدی از یک موشک هایپرسونیک ساخته‌اند که می‌تواند با سرعتی بیش از ۵ ماخ (۶۱۷۴ کیلومتر بر ساعت) پرواز کند. طبق گزارش‌ها، این موشک جدید قادر است در میانه‌ی پرواز شکل خود را تغییر دهد.

قابلیت‌های تغییرشکل شامل بال‌هایی است که می‌توانند جمع شوند و بدین ترتیب وسیله را باریک‌تر و فشرده‌تر کنند. این ویژگی باعث کاهش مقاومت هوا و در نتیجه افزایش سرعت می‌شود. هنگامی که بال‌ها باز می‌شوند، نیرو و قابلیت مانور بیشتری ایجاد می‌کنند و به وسیله اجازه می‌دهند راحت‌تر بچرخد یا سر بخورد. افزون بر این، در حالت باز بودن بال‌ها، موشک هایپرسونیک می‌تواند با چابکی بیشتری مانور دهد.

به گفته‌ی کارشناسان، این میزان از انعطاف‌پذیری به‌عنوان «جام مقدس» فناوری در حوزه‌ هایپرسونیک شناخته می‌شود، زیرا بیشتر وسایل هایپرسونیک مجبورند تنها یک شکل مناسب را انتخاب کنند و یا برای سرعت بهینه باشند یا برای کنترل، نه هر دو.

این وسیله‌ی تغییرشکل‌دهنده توسط گروه پروفسور «وانگ پنگ» در دانشگاه ملی فناوری دفاعی (NUDT) توسعه یافته است که نهادی بزرگ و تحت مدیریت ارتش چین است.

مقاله‌ی مربوط به این پروژه منتشر شده و صرفا نظری نیست زیرا گروه تحقیقاتی آزمایش‌های «سخت‌افزار در حلقه‌ی شبیه‌سازی» (Hardware-in-the-loop) را نیز انجام داده است.

آزمایش‌های سخت‌افزار در حلقه‌ی شبیه‌سازی به این معناست که سیستم کنترل (یعنی «مغز» پرنده) به سخت‌افزارها و حسگرهای واقعی متصل است و در شبیه‌سازی شرایط پرواز اجرا می‌شود. این نشان می‌دهد که سیستم در لحظه و با اجزای فیزیکی کار می‌کند، نه فقط در مدل‌های رایانه‌ای.

این فناوری جدید می‌تواند پیامدهای مهمی در حوزه‌ی نظامی نیز داشته باشد. چین پیش‌تر موشک کروز هایپرسونیک «CJ-۱۰۰۰» را معرفی کرده بود که مدعی است قادر است اهداف متحرک حتی هواپیماها یا کشتی‌ها را از هزاران کیلومتر دورتر مورد اصابت قرار دهد.

این موضوع پیش‌تر از نظر بیشتر کارشناسان غیرممکن دانسته می‌شد، زیرا پرواز هایپرسونیک معمولا میان سرعت و قابلیت مانور یکی را فدای دیگری می‌کند. از نظر تئوری، مفهوم بال‌های تغییرشکل‌دهنده می‌تواند برای چین امکانات تازه‌ای در توانمندی‌های هایپرسونیکش فراهم آورد.

اولین مزیت این است که چنین وسیله‌ای می‌تواند در حالت بال‌های جمع‌شده با سرعت زیاد به ناحیه‌ی هدف برسد. سپس با اندکی باز کردن بال‌ها، بتواند مسیر خود را تغییر دهد، شیرجه بزند یا جهتش را عوض کند؛ امری که رهگیری یا پیش‌بینی مسیر آن را بسیار دشوار می‌سازد.

اگر ادعاهای مربوط به این وسیله‌ی هایپرسونیک درست باشد، چین برتری بزرگی در نفوذ به سامانه‌های دفاعی یا هدف قرار دادن اهداف متحرک و باارزش مانند ناوهای هواپیمابر یا هواپیماهای رادارگریز به‌دست خواهد آورد.

با این حال، این فناوری بی‌چالش نیست. پرواز با سرعتی بالاتر از ۵ ماخ یعنی قرار گرفتن در دمایی بیش از ۳۶۳۲ درجه‌ی فارنهایت (۲۰۰۰ درجه‌ی سانتی‌گراد) که دمایی است که برای نرم کردن فلز و یونیزه کردن هوا کافی است.

این وسیله همچنین باید نیروهای آیرودینامیکی عظیمی را تحمل کند، به این معنا که هر بخش متحرک می‌تواند نقطه‌ای برای خرابی احتمالی باشد. و در این حالت، با افزودن بال‌های متحرک، پیچیدگی بیشتر می‌شود.

هر تغییر در موقعیت بال‌ها، آیرودینامیک موشک را تغییر می‌دهد که به نوبه‌ی خود بر نیروهای واردشده و کنترل آن تاثیر می‌گذارد. گروه تحقیقاتی توضیح می‌دهد که این بدان معناست که موتورهای محرک باید بال‌ها را بی‌درنگ و بدون لرزش جابه‌جا کنند.

کاربردهای فراتر از نظامی

بنابراین، الگوریتم کنترل باید فوق‌العاده کارآمد باشد تا بتواند بدون نیاز به توان محاسباتی زیاد، تصمیم‌های آنی و پایدار گرفت. گروه وانگ ادعا می‌کند که با استفاده از الگوریتمی جدید متشکل از چند نوآوری این مشکل را حل کرده است.

فراتر از کاربردهای نظامی، این فناوری می‌تواند مزایای زیادی برای صنایع دیگر داشته باشد از پروازهای تجاری گرفته تا حمل‌ونقل بار.

در مورد پروازهای تجاری، زمان سفرهای بین‌قاره‌ای می‌تواند از ۱۰ تا ۱۲ ساعت به تنها یک تا دو ساعت کاهش یابد. به همین ترتیب، امکان انتقال سریع بار در سراسر قاره‌ها نیز فراهم می‌شود.

اگر خبر این فناوری جدید صحت داشته باشد، می‌تواند یکی از بزرگ‌ترین جهش‌ها در فناوری هایپرسونیک از زمان آغاز این حوزه محسوب شود و نشانه‌ای از آن باشد که چین در حال ورود به قلمرویی است که هنوز بسیاری از کشورها حتی در برنامه‌های فوق‌محرمانه‌شان به آن دست نیافته‌اند.

*