تهرانامروز: سخنان انتقادي احمدينژاد در تبريز از منتقدان لايحه يارانهها اين سؤال اساسي را پيش آورده که واقعا ماهيت و تبعات اجراي اين برنامه چيست و آيا مردم حق دارند از اجراي چنين لايحهاي در کشور نگران باشند يا خير؟
از منظر كارشناسان اقتصادي و صاحبنظران، اجراي لايحه هدفمندكردن يارانهها نهتنها لازم بلكه مورد توجه ساير دولتها نيز بوده و اكنون به عنوان يك گام مثبت ارزيابي ميشود اما اهميت اين پرسش و موضوع به اين خاطر است که احمدينژاد روز پنجشنبه در تبريز به شدت از کساني که اجراي لايحه يارانهها را در شرايط فعلي ناممکن يا بسيار سخت ميبينند، انتقاد کرد و آنان را متهم کرد که به دليل ناآگاهي يا اغراض سياسي بيجهت مردم را از لايحه يارانهها ميترسانند. احمدينژاد سخنان برخي منتقدان را مشابه همان حرفهايي دانست که بيگانگان از رسانههاي خود منتشر ميکنند.
اگرچه رئيسجمهور حملات تندي را به کارشناسان اقتصادي مخالف لايحه يارانهها وارد کرده است اما اين براي اولين بار است که او با لحن بيسابقهاي برخي از مخالفان اقتصادياش را به همراهي با رسانههاي بيگانه متهم ميکند. اتهامي که نشان ميدهد دولت از بار انتقادهايي که به لايحه يارانهها وارد ميشود، در فشار قرار گرفته است و همزمان از اقناع افکار عمومي براي بيخطر نشان دادن اجراي اين لايحه ناکام مانده است. اکنون دولت معتقد است علت ترس مردم از اجراي اين لايحه نه به يک دليل منطقي يا واقعي که به دليل ايجاد جو رواني کاذب از سوي برخي افراد و رسانهها آن هم به دلايل سياسي است. احمدينژاد انتقادهاي تند و تيزش را متوجه کساني ميکند که از قضا برخي از اين منتقدان از نمايندگان شاخص مجلس هستند که با انتشار مقالاتي نتيجه اجراي لايحه يارانهها را با ساز و کارهاي فعلي ايجاد بيچارگي براي مردم ميدانند.رئيسجمهور از چنين افرادي انتقاد ميکند و ميگويد: متاسفانه برخي ميآيند و مردم را در اين ارتباط ميترسانند و ميگويند بحران و خطر ايجاد ميشود؛ در صورتي كه اين مساله اشتباه است و درست نيست.
احمدينژاد با اطمينان ميگويد: ما معتقديم از همان روز اول اجراي اين موضوع، وضع مردم به فضل الهي بهتر ميشود. رئيسجمهور ميافزايد: برخي ميگويند كه با اجراي لايحه هدفمند كردن يارانهها مردم بيچاره ميشوند. چرا بيچاره ميشوند؟
اما کارشناسان اقتصادي به گونهاي ديگر ميانديشند و دقيقا به همين اطمينان خاطرهايي از بيخطر بودن اجراي لايحه يارانهها انتقاد ميکنند که احمدينژاد آن را بر زبان جاري ميسازد. از ديدگاه برخي کارشناسان و نمايندگان، مردم نهتنها حق دارند از چند و چون اين لايحه آگاه شوند بلکه کاملا حق دارند که از تبعات اجراي اين لايحه ترس هم داشته باشند. چرا که اگر اين لايحه اجرا شود قيمت حاملهاي انرژي و کالاهاي اساسي به شدت گران ميشود و در واقع قرار است اين کالاها بر اساس قيمتهاي بينالمللي به مردم عرضه شود و همزمان به تعدادي از خانوارهاي ايراني که آمار دقيقي از آن هم در دست نيست، يارانه نقدي تعلق بگيرد. يارانهاي که برخي پيشبيني کردهاند در همان موج اول تورم ناشي از آزادسازي قيمتها بلعيده شود و بر خلاف وعده مقامات دولت نه تنها براي خانوادههاي فرو دست چيزي از يارانه نقدي باقي نميماند که در انتها هزينههاي سنگين و غير قابل تحمل ديگري هم افزوده شود.
دولت هنوز به اين نگرانيها پاسخ قانعکنندهاي نداده است و به نظر ميرسد نه تنها دولت که هيچ مرجع ديگري هم نميتواند درباره عدم بروز چنين تبعاتي تضمين بدهد. فراموش نکنيم که بانک جهاني مبتکر طرح آزادسازي قيمتها براي اقتصادهايي شناخته ميشود که در آن نظام يارانهاي به شيوه ايران رايج است. تاکنون تعدادي از کشورهاي جهان توسعه نيافته به توصيه بانک جهاني به آزادسازي قيمتها اقدام کردهاند و ايران جديدترين مشتري بانک جهاني به حساب ميآيد. اما بانک جهاني به هيچکدام از کشورهاي ياد شده تضميني براي رسيدن به هدف مطلوب نداده است. به همين خاطر اجراي اين طرح در معدود کشورهايي چون لهستان به نتيجه مطلوب رسيده است و در کشورهايي چون مصر نتايج فاجعه باري به ارمغان آورده است.
اکنون دولت احمدينژاد در صدد برآمده است توصيه بانک جهاني را براي رهايي اقتصاد ايران از نظام يارانهاي به اجرا بگذارد. ولي معلوم نيست وقتي طراح اصلي اين طرح يعني بانک جهاني حاضر به دادن هيچ تضميني به کشورهايي که اين طرح را اجرا ميکنند نيست، رئيسجمهور بر چه اساسي ابراز نگراني يا به قول خود او ترساندن مردم از اجراي اين لايحه را همراهي با رسانههاي بيگانه ميداند؟ فراموش نکنيم که يکبار دولت هاشمي رفسنجاني در صدد برآمد همين طرح را در ابعاد کوچکتري اجرايي کند اما بروز تورم سنگين در کشور موجب نيمه کاره ماندن طرح شد.