آغاز بازی انتخابات؟

نزدیک شدن به انتخابات مجلس شورای اسلامی بازار گمانه‌زنی‌ها درباره حضور افراد مختلف را داغ کرده است. درست است که فعالیت انتخاباتی حسن روحانی فعلا تکذیب شده اما بازی سیاست ممکن است اتفاقات دیگری را تا اسفند ۱۴۰۲ رقم بزند.
به گزارش ایسنا، انتخابات دوازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی اسفند ۱۴۰۲ برگزار خواهد شد. انتخاباتی که با توجه به وضعیت کشور ممکن است برای برخی افراد حکم مرگ و زندگی را داشته باشد. اصولگرایان که قدرت را در دست دارند به دنبال حفظ جایگاه خود هستند و اصلاح‌طلبان و اعتدالیون، نیم‌نگاهی به بازگشت به قدرت دارند. بازگشتی که ممکن است مقدمه‌ای برای انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۴ باشد.
هفته گذشته یکی از رسانه‌های جریان اصولگرا از برنامه حسن روحانی رئیس‌جمهور پیشین برای انتخابات ۱۴۰۲ خبر داد. طبق ادعای این رسانه، «روحانی جلسات انتخاباتی خود را از چند ماه پیش آغاز کرده است و اخیرا جلسات خود را به صورت هفتگی برگزار می‌کند و با توجه به برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته حضور و نقش‌آفرینی وی در انتخابات مجلس شورای اسلامی قطعی است. برخی نزدیکان وی، گفته‌اند که باید برنامه‌ای منظم برای ارائه یک لیست واحد انتخاباتی با محوریت و حمایت روحانی تدارک دیده شود.»
البته این شایعه از سوی محمود واعظی رئیس دفتر رئیس دولت دوازدهم تکذیب شد و واعظی در گفت‌وگویی درباره برگزاری جلسه روحانی با اعضای دولتش بیان کرد: «دکتر روحانی ھر سال عید نوروز یا عید غدیر، روزی را مشخص می‌کنند و دیداری صورت می‌گیرد. امسال هم این جلسه برگزار شد که در آن جلسه عید دیدنی صحبت‌ھای مختلفی ھم رد و بدل شد و ھیچ ارتباطی به مسئله انتخابات نداشت و اصلا جلسه انتخاباتی نبود و صرفا یک جلسه عید دیدنی بود.»
واعظی همچنین گفت: «آقای روحانی در آن دیدار تاکید کردند که امسال، سال انتخابات است و از این جھت اھمیت زیادی دارد و باید به گونه‌ای مدیریت شود که علاوه بر اینکه باعث افزایش مشارکت و سرمایه اجتماعی نظام شود، در فضایی پرشور و رقابتی و در کمال امنیت نیز برگزار شود. بنابراین خبرھایی که برخی مطرح می‌کنند، فقط فضاسازی است و عملا ھیچ صحبتی مبنی بر اینکه ایشان به انتخابات ورود کنند عنوان نشد. بعید می‌دانم ایشان بخواھند وارد انتخابات مجلس شوند و تاکنون نیز صحبتی مبنی بر این موضوع نشنیده‌ام.»
اینکه آیا حسن روحانی برای انتخابات آینده مجلس فعالیت خواهد کرد یا خیر هنوز به طور دقیق مشخص نیست اما سابقه نشان داده به جز یک بار، روسای جمهور علاقه‌ای به حضور در مجلس نداشته‌اند اما بستن لیست انتخاباتی و حمایت از کاندیداها نمی‌تواند چندان دور از ذهن باشد.
در میان روسای جمهور گذشته، به جز سید ابوالحسن بنی‌صدر که عزل شد و از کشور گریخت، محمدعلی رجایی که به شهادت رسید و آیت‌الله خامنه‌ای که بعد از ریاست جمهوری به رهبری رسیدند، تنها اکبر هاشمی‌رفسنجانی بود که پس از ریاست جمهوری تلاش ناموفقی برای حضور در پارلمان داشت.
هاشمی که در سال ۱۳۷۶ جای خود را به سید محمد خاتمی داده بود، سابقه ریاست مجالس اول تا سوم را داشت و در انتخابات مجلس ششم که ۲۹ بهمن ۱۳۷۸ برگزار شد از حوزه انتخابیه تهران و به عنوان سرلیست جناح راست برای نمایندگی مجلس کاندیدا شد. در این انتخابات هاشمی به عنوان نفر سی و یکم تهران نتوانست راهی پارلمان شود اما با ابطال آرای برخی صندوق‌ها نام علیرضا رجایی که سی‌ام شده بود حذف شد و هاشمی جای او را گرفت. هرچند که هاشمی که داعیه ریاست مجلس را داشت با این اوضاع و با توجه به جوی که اصلاح‌طلبان علیه او به راه انداخته بودند عطای حضور در مجلس را به لقایش بخشید و غلامعلی حداد عادل به جای او به مجلس راه یافت.
سید محمد خاتمی رئیس‌جمهور دیگری بود که پس از پایان ریاست جمهوری، برای حضور در مجلس اقدامی نکرد اما ائتلاف جناحی که او لیدر آنان است یعنی اصلاح‌طلبان با اعتدالیون طرفدار روحانی و حمایت او از لیست مورد توافق اصلاح‌طلبان و اعتدالیون در انتخابات مجلس دهم در سال ۱۳۹۴ با «تکرار» معروف خاتمی باعث شد تا بسیاری از کرسی‌های پارلمان دهم به اصلاح‌طلبان و اعتدالیون برسد.
در این میان محمود احمدی‌نژاد پس از پایان ریاستش بر دولت، هیچ گاه به صورت مستقیم از لیستی خاص حمایت نکرد اما حضور نمایندگانی که در دولت احمدی‌نژاد سمت داشتند در مجلس یازدهم چشمگیر است.
حالا اما صحبت‌هایی مبنی بر احتمال بستن لیستی با نظر روحانی و حمایت او از حضور برخی مدیران سابق دولت تدبیر و امید شنیده می‌شود. اتفاقی که با توجه به برخی انتقادات نسبت به عملکرد برخی نمایندگان مجلس و خیز اعتدالیون برای بازگشت به قدرت ممکن است رخ دهد.
از طرفی دو نفر از روسای سابق مجلس هم در جبهه روحانی قرار می‌گیرند. علی‌اکبر ناطق‌نوری رئیس مجلس پنجم و علی لاریجانی رئیس مجالس هشتم تا دهم در سال‌های اخیر از جناح اصولگرا فاصله گرفته و در میانه سیاست ایران قدم می‌زنند. شاید ناطق به گفته خودش از سیاست دست برداشته باشد اما سیاست دست‌بردار او نیست و همچنان از مهره‌های پرنفوذ سیاسی ایران به حساب می‌آید.
لاریجانی هم که صلاحیتش برای انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ از سوی شورای نگهبان احراز نشد و البته بعدا مورد دلجویی رهبری قرار گرفت، احتمالا برای ریاست جمهوری آینده برنامه‌هایی در ذهن داشته باشد که یک مجلس اعتدالی می‌تواند سکوی پرتاب خوبی برایش به حساب بیاید.
در این میان مهدی کروبی رئیس مجلس ششم همچنان با محدودیت‌هایی مواجه است و اصلاح‌طلبان هم که خود را بیرون از دایره قدرت می‌بینند چندان امیدی به تایید صلاحیت کاندیداهای مطلوب خود نداشته باشند و اگر ائتلافی احتمالی میان روحانی و لاریجانی برای بستن لیستی از اعتدالیون صورت گیرد، شاید مجبور به حمایت از آن شوند.
غلامعلی حداد عادل رئیس مجلس هفتم هم با سخنان اخیر خود درباره آمادگی برای انتخابات ۱۴۰۲، به عنوان یکی از بزرگان جناح اصولگرا فعالیت خود را برای اجماع میان جناح راست آغاز کرده هرچند کاندیداتوری او چندان محتمل نیست. از طرفی محمدباقر قالیباف رئیس فعلی مجلس شاید ترجیح دهد تا انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۸ همچنان بر مسند ریاست قوه مقننه تکیه بزند و این موضوع باعث حضور او در لیست اصولگرایان خواهد شد.
مگر اینکه گروه نزدیک به جبهه پایداری که خود را از سایر اصولگرایان، انقلابی‌تر می‌دانند و حتی به افطاری اخیر قالیباف با روسای سابق مجلس یعنی ناطق‌نوری، لاریجانی و حداد عادل انتقاداتی داشته‌اند بخواهند در رقابتی درون‌گروهی زمام مجلس دوازدهم را هم در دست بگیرند.

*