پیش‌بینی افزایش باران‌های پاییزه و زمستانه در ایران

سرپرست معاونت توسعه پیش‌بینی مدیریت مخاطرات جوی سازمان هواشناسی کشور ضمن تاکید بر افزایش دما و تغییرات اقلیمی به تغییرات جریانات جوی اشاره کرد و از افزایش بارندگی‌ها طی پاییز و زمستان در نقاط مختلف کشور خبر داد.
به گزارش ایسنا، بهزاد لایقی در نشست تخصصی «تغییر اقلیم از دیدگاه هواشناسی» با تمرکز بر خشکسالی، سیلاب و توفان‌های گردوغبار» اظهارکرد: اقیانوس‌ها نقش تعدیل کننده شرایط جوی را در زمین دارند و انرژی را که از سیستم خورشیدی به زمین منتقل می‌شود را تعدیل می‌کنندو. علاوه بر سیستم‌های جوی، جریان‌های اقیانوسی هم نقش مهمی بر زمین دارند.
وی افزود: از زمان انقلاب صنعتی افزایش دی اکسید کربن همچنین روند افزایش دمایی در سطح زمین رخ داده است و این روند ادامه نیز خواهد داشت. ۷۰ درصد سطح زمین را آب‌ها پوشانده است و بخش عمده دریافت‌کننده انرژی خورشیدی هستند. ۵۰ درصد انتقال انرژی خورشیدی از طریق اقیانوس‌ها اتفاق می‌افتد، هر چند که ایران به‌طور مستقیم این انرژی خورشیدی را دریافت می‌کند اما برخی از کشورها توسط اقیانوس‌ها آن را دریافت می‌کنند. مسائلی همچون گرمایش زمین و دریافت انرژی خورشیدی در پیش‌بینی شرایط اقلیمی همچون پیش‌بینی‌های ماهانه و فصلی بسیارتاثیرگذار هستند.
به گفته سرپرست معاونت توسعه پیش‌بینی مدیریت مخاطرات جوی سازمان هواشناسی کشور، اقیانوس آرام بزرگ‌ترین توده آبی روی کره زمین است که به دلیل مساحت و حجم بالا انرژی زیادی را نیز دریافت می‌کند. به‌طور معمول شرایط دمایی در این اقیانوس اینگونه است که در مناطق غربی و سمت آسیا آب‌های گرم‌تر و در بخش‌های شرقی، آب‌های سردتری دارد. تا زمانی که شرایط عادی است و آب‌های گرم در قسمت سواحل غربی هستند، تاثیر زیادی بر اقلیم ندارد و زمانی تاثیرات آن بسیار می‌شود که انباشت انرژی بیشتر می‌شود، به‌طوری که آب‌های گرم به سمت سواحل شرقی هم امتداد می‌یابد و حجم زیادی از آب گرم می‌شود و انرژی را به سایر نقاط منتقل می کند.
وی ادامه داد: با امتداد این جریان‌ها به بخش‌های شرقی،‌ در سواحل کشورهایی همچون ژاپن و فیلیپین بارندگی‌ها بسیار زیاد می‌شود و به بخش‌های شرقی‌تر نیز منتقل می‌شود. در حال حاضر این چرخش‌ها در شرایط ال‌نینو قرار دارد و بارش‌های همرفتی تا وسط اقیانوس آرام نیز تداوم دارد و الگوی بارش‌های آن منطقه را تغییر می‌دهد و تا اقاینوس هند نیز امتداد می‌یابد و تاثیرات آن را در ایران هم می‌بینیم. معمولا در شرایطی که ال‌نینو حاکم است در مناطق ما بارش‌های بیشتری را تجربه می‌کنیم و در حال حاضر نیز شرایط به گونه‌ای است که بارش‌های بیشتری در مناطق گرم خواهیم داشت، به‌ویژه در مناطق جنوبی و مرکزی این حالت را بیشتر تجربه خواهیم کرد.
لایقی افزود: علاوه بر اینکه این تغییر الگوی بارشی را در مناطق مختلف تجربه می‌کنیم، افزایش توفان‌های حاره‌ای و گرمسیری را در این زمان بیش از گذشته باید انتظار داشته باشیم که در ایران نیز اتفاق می‌افتد. حالت لانینا برعکس شرایط ال‌نینو است. در شرایط لانینا بیشتر اقیانوس تحت تاثیر جریان سرد قرار می‌گیرد که موجب افت شرایط ناپایداری و کاهش رطوبت می‌شود و در برخی مناطق کاهش بارندگی و در برخی مناطق افزایش بارندگی را در پی دارد که در ایران کم‌بارشی و خشکسالی را به همراه دارد. ایران درحال حاضر حالت مثبت شاخص ال‌نینو را تجربه می‌کند بنابراین باید منتظر بارش‌های بیشتری در مناطق جنوبی و مرکزی کشور باشیم.
وی ادامه داد: شاخص دیگری نیز به نام «نائو» وجود دارد که مربوط به اطلس شمالی است و تاثیرات آن در نیمه شمالی کشور دیده می‌شود و جابه جایی هوا از این قسمت به سمت قاره آسیا تحت تاثیر الگویی است که هم بر دمای آب و هم بر الگوی بارشی این منطقه تاثیر می‌گذارد. زمانی که اختلاف فشار در این منطقه زیاد است فاز منفی نائو رخ می‌دهد و انتقال رطوبت به سمت منطقه ایران بیشتر می‌شود بنابراین بارش‌های پاییز و زمستان در کشور ما شرایط بهتر و بیشتری خواهد داشت. در فاز مثبت این شاخص انتقال رطوبت بیشتر به سمت شمال اروپا است و مناطقی که هم‌عرض ایران هستند،بارش‌های کمتری را تجربه می‌کنند.
به گفته سرپرست معاونت توسعه پیش‌بینی مدیریت مخاطرات جوی سازمان هواشناسی کشور درحال حاضر این شاخص در حالت منفی است و در پاییز و زمستان سال جاری باید انتظار بارندگی‌های بیشتری را داشته باشیم که امیدواریم نرمال و مخاطرات زیادی با خود به همراه نداشته باشد.
وی افزود: شاخص دیگری داریم که مربوط به الگوی دمایی اقیانوس هند است و اختلاف دما بین بخش غربی و شرقی اقیانوس را در نظر می‌گیرد و در حالتی که این شاخص در فاز مثبت باشد، تجمع آب‌های گرم را بیشتر در بخش غربی اقیانوس و مجاورت آفریقا و خاورمیانه داریم و در این حالت انتظار بارش‌های بیشتری را در محدوده ایران باید داشته باشیم اما اگر در فاز منفی و تجمع آب سرد را در بخش آفریقا داشته باشیم انتظار می‌رود خشکسالی در محدوده آفریقا و ایران رخ دهد.
لایقی در پایان تصریح کرد: زمانی که می‌خواهیم شرایط اقلیمی را در نظر بگیریم، باید شاخص‌های دورپیوند و اقیانوس‌ها را نیز مد نظر قرار دهیم چراکه بسیار مهم هستند و تاثیرگذارند.

*