هشدار درباره شروع آلزایمر از ۴۰ سالگی

رئیس انجمن علمی سالمندان ایران، با تأکید بر نبود درمان قطعی برای بیماری آلزایمر، بر اهمیت پیشگیری از این بیماری تأکید کرد و گفت: با توجه به عدم وجود درمان مؤثر برای آلزایمر، تمرکز بر پیشگیری از آن اهمیت ویژه‌ای دارد.

احمد دلبری در گفت‌وگو با ایسنا،‌ اظهار کرد: بر اساس گزارش اخیر مجله لنست در سال ۲۰۲۴، دو عامل خطر جدید برای زوال عقل شناسایی شده‌اند: اختلالات بینایی درمان‌نشده و سطوح بالای کلسترول LDL (کلسترول بد). با افزودن این عوامل به فهرست عوامل خطر، اکنون تخمین زده می‌شود که تا ۴۵ درصد از موارد زوال عقل قابل پیشگیری یا به تأخیر انداختن هستند.

رئیس انجمن علمی سالمندان ایران با اشاره به اینکه افزایش سن یکی از عوامل مؤثر در بروز آلزایمر است، خاطرنشان کرد: اگرچه ۷۰ درصد از مبتلایان به آلزایمر پس از ۶۰ سالگی دچار این بیماری می‌شوند، اما برخلاف تصور عمومی، آلزایمر می‌تواند از دهه ۴۰ زندگی آغاز شود. به‌ویژه در مواردی که سابقه خانوادگی وجود دارد، احتمال بروز زوال عقل در سنین پایین‌تر افزایش می‌یابد.

وی درباره نقش سابقه خانوادگی در ابتلا به آلزایمر گفت: اگرچه سابقه خانوادگی و عوامل ژنتیکی می‌توانند در بروز آلزایمر مؤثر باشند، اما این به معنای حتمی بودن ابتلا در فرزندان افراد مبتلا نیست. سبک زندگی سالم می‌تواند تأثیر قابل‌توجهی در کاهش خطر ابتلا داشته باشد.

دلبری درباره عوامل مؤثر در پیشگیری از آلزایمر گفت: ورزش منظم، تغذیه سالم، خواب باکیفیت و حفظ سلامت روان از عوامل بسیار مهم در کاهش خطر آلزایمر هستند. به‌عنوان مثال، ورزش منظم می‌تواند خطر ابتلا به آلزایمر را به میزان قابل‌توجهی کاهش دهد.

رئیس انجمن علمی سالمندان ایران همچنین تأکید کرد: افرادی که در طول زندگی خود کمتر از ۷ ساعت در شب می‌خوابند، شانس بیشتری برای ابتلا به آلزایمر دارند. همچنین، دیابت نیز به دلیل ایجاد التهاب در بدن و مغز، می‌تواند در بروز آلزایمر نقش داشته باشد.

این متخصص سالمندی در ادامه با انتقاد از کم‌توجهی نظام بهداشتی به مقوله پیشگیری، گفت: در سیستم بهداشتی و درمانی، اعتقاد زیادی به پیشگیری نداریم و بیشترین تمرکز بر درمان است. این در حالیست که پیشگیری می‌تواند نقش مؤثری در کاهش شیوع آلزایمر داشته باشد.

نقش ورزش اسکوات در پیشگیری از آلزایمر

رئیس انجمن علمی سالمندان ایران ادامه داد: در میان انواع فعالیت‌های بدنی، ورزش اسکوات (Squat) به‌عنوان یکی از مؤثرترین تمرینات ترکیبی شناخته می‌شود که همزمان عضلات پایین‌تنه، تعادل و گردش خون را فعال می‌کند. مطالعات جدید نشان داده‌اند که تمرینات مقاومتی مانند اسکوات می‌توانند سطح پروتئین‌های نوروتروفیک مغزی (BDNF) را افزایش دهند؛ این پروتئین‌ها در محافظت از نورون‌ها، تقویت حافظه و حفظ عملکرد شناختی نقش کلیدی دارند. همچنین، افزایش جریان خون مغزی که در حین اسکوات‌زدن رخ می‌دهد، موجب تغذیه بهتر مغز و دفع بهتر مواد زاید نورونی می‌شود، عواملی که در کاهش خطر زوال عقل مؤثر هستند.

دلبری افزود: تحقیقات انجام‌شده در دانشگاه مک‌مستر کانادا و دانشگاه واشنگتن نیز نشان می‌دهند که انجام ۱۵۰ دقیقه فعالیت بدنی در هفته، با ترکیبی از اسکوات، پیاده‌روی سریع، و حرکات تعادلی، می‌تواند خطر زوال شناختی را تا ۴۵ درصد کاهش دهد. اسکوات به‌ویژه برای سالمندان بسیار قابل‌اجراست، زیرا می‌توان آن را با شدت‌های مختلف و حتی با استفاده از تکیه‌گاه انجام داد. استفاده از این تمرین در برنامه‌های پیشگیری از آلزایمر، نه‌تنها مزایای فیزیکی بلکه بهبود قابل‌توجهی در وضعیت ذهنی و روانی سالمندان ایجاد می‌کند.

*