طوفان‌های گرد و غبار از عوامل تشدید تغییرات اقلیمی

دبیرخانه ستاد ملی سیاست‌گذاری و هماهنگی مدیریت پدیده گردوغبار با اشاره تاثیرات طوفان‌های ماسه‌ای و گردوغبار آورده است: این پدیده اثرات مخرب گسترده‌ای بر اکوسیستم‌های حساس و سلامت جامعه بر جای می‌گذارد و در تشدید تغییرات اقلیمی نیز نقش‌آفرین است.

به گزارش ایسنا به نقل از روابط عمومی سازمان حفاظت محیط‌زیست، در این پیام، با تأکید بر فرامرزی بودن پدیده طوفان‌های ماسه‌ای و گردوغبار آمده است: این پدیده از طریق انتقال ذرات معلق در جو، نه‌تنها کیفیت هوا را کاهش می‌دهد بلکه اثرات مخرب گسترده‌ای بر ساختارهای زیست‌محیطی، اکوسیستم‌های حساس، سلامت جامعه، پوشش گیاهی و منابع خاک بر جای می‌گذارد و در تشدید تغییرات اقلیمی نیز نقش‌آفرین است.

دبیرخانه با اشاره به ابعاد مختلف این بحران، مقابله مؤثر با آن را نیازمند رویکردی بین‌رشته‌ای و بهره‌گیری از دستاوردهای نوین علمی و فنی دانست.

در ادامه این پیام آمده است: جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۴۰۱ با ارائه پیش‌نویس قطعنامه‌ای به مجمع عمومی سازمان ملل، پیشنهاد نام‌گذاری ۱۲ جولای به عنوان «روز جهانی مقابله با طوفان‌های ماسه‌ای و گردوغبار» را مطرح کرد که این پیشنهاد با تصویب قطعنامه‌ای مستقل، مورد موافقت اعضای سازمان ملل قرار گرفت.

این اقدام به عنوان نشانه‌ای از عزم جامعه جهانی برای تقویت هماهنگی‌های منطقه‌ای و جهانی در راستای مقابله با گردوغبار معرفی شده است؛ اقدامی که با اتکا بر تبادل تجربیات، استانداردسازی روش‌های پایش، استفاده از فناوری‌های نوین مانند سنجش از دور، مدل‌سازی‌های پیش‌بینی‌گر و توسعه سامانه‌های هشدار سریع می‌تواند زمینه‌ساز افزایش اثربخشی اقدامات اجرایی شود.

دبیرخانه ستاد ملی گردوغبار همچنین بر اهمیت ایجاد شبکه‌های اطلاعاتی مشترک، تدوین پروتکل‌های منطقه‌ای، ارتقای توان علمی و آموزشی و اجرای برنامه‌های توانمندسازی نیروی انسانی تأکید کرده و این موارد را از زیرساخت‌های کلیدی در مسیر مدیریت پایدار پدیده گردوغبار دانسته است.

در این پیام، ضمن قدردانی از همکاری‌های منطقه‌ای پیشین، بر آمادگی کامل این دبیرخانه برای مشارکت در پروژه‌های مشترک علمی و عملیاتی تأکید شده است. همچنین پیوند میان نهادهای اجرایی، دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی، به عنوان رویکردی راهبردی برای کاهش اثرات زیان‌بار گردوغبار مورد تأکید قرار گرفته است.

از جمله اقدامات اخیر این دبیرخانه، امضای تفاهم‌نامه سه‌جانبه‌ای میان آکادمی علوم چین، سازمان برنامه و بودجه کشور و دانشگاه تهران با هدف همکاری علمی و اجرایی در حوزه بیابان‌زدایی و مقابله با گردوغبار اعلام شده است. اجرای پایلوت‌های مشترک در چارچوب این تفاهم‌نامه، به‌ویژه در زمینه مدیریت و احیای سرزمین‌های آسیب‌دیده از دیگر محورهای مورد اشاره در این پیام است.

دبیرخانه ستاد ملی گردوغبار، انتخاب و هدایت یکی از این پروژه‌های پایلوت را بر عهده گرفته و آن را گامی راهبردی در جهت انتقال تجربه، ارتقای ظرفیت‌ها و بهره‌گیری از فناوری‌های نوین در سطح ملی و منطقه‌ای دانسته است.

در پایان این پیام، با ابراز امیدواری نسبت به تداوم همکاری‌های بین‌المللی، بر لزوم بازنگری در سازوکارهای مدیریتی و تقویت تعاملات جهانی برای دستیابی به محیط‌زیستی سالم، تاب‌آور و پایدار برای نسل‌های آینده تأکید شده است.

*