آزمون سیاست خارجی ترامپ در غزه

رئیس‌جمهور آمریکا که تا چندی پیش چشمانش را کاملا بر جنایات رژیم صهیونیستی در غزه و قحطی گسترده در این باریکه بسته بود، حالا دریافته است که این بحران جهانی سیاست خارجی دولت وی را به چالش کشیده است.

به گزارش ایسنا، رسانه آمریکایی در مطلبی به بررسی مواضع «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور ایالات متحده در قبال بحران انسانی گسترده در غزه پرداخت و گزارش داد که سیاست خارجی ترامپ اکنون با یکی از وخیم‌ترین فجایع انسانی قرن ۲۱ مواجه شده است.

روزنامه «نیویورک‌تایمز» در این گزارش اشاره کرد که رئیس‌جمهور آمریکا پس از ماه‌ها بی‌توجهی به بحران گرسنگی در غزه، سرانجام در جریان نشست خبری مشترک با نخست‌وزیر بریتانیا در اسکاتلند به موضوع گرسنگی در این منطقه اذعان کرد. ترامپ در این نشست وعده‌ای مبهم درباره ایجاد مراکز توزیع غذا در غزه مطرح کرد، اما درباره نحوه انتقال این کمک‌ها به این منطقه جنگ‌زده و ویران‌شده، توضیحی نداد.

در این گزارش به نقل از ترامپ آمده است: «ما داریم پول و برخی اقلام را می‌فرستیم» و افزود که از نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی خواهد خواست اطمینان حاصل کند غذا به دست کسانی برسد که به آن نیاز دارند. وی افزود: «می‌خواهم مطمئن شوم که آن‌ها غذا را دریافت می‌کنند، ذره‌ذره‌اش را.»

با این حال، به گزارش نیویورک‌تایمز، ترامپ بیش از آنکه نگران وضعیت انسانی غزه باشد، گلایه داشته که چرا کسی از آمریکا بابت ارسال کمک‌ها تشکر نکرده است! او روز یکشنبه اظهار داشت: «هیچ‌کس نگفت: “واقعاً متشکریم” و خب، حداقل یک تشکر بد نیست.»

پس از دیدار با مقامات اروپایی، از جمله «کر استارمر» نخست‌وزیر بریتانیا و «اورزولا فون ‌درلاین» رئیس کمیسیون اروپا لحن ترامپ تغییر کرد و گفت «گرسنگی واقعی» در غزه در جریان است و ایالات متحده تلاش بیشتری برای کمک خواهد کرد. ترامپ افزود: «این واقعاً گرسنگی است، دارم می‌بینم و نمی‌شود چنین چیزی را جعل کرد... باید بچه‌ها را سیر کنیم.»

گزارش نیویورک‌تایمز تأکید می‌کند که بحران‌های جهانی، به‌ویژه آن‌هایی که دور از مرزهای آمریکا اتفاق می‌افتند، همواره معیاری برای سنجش رهبری اخلاقی رؤسای‌جمهور ایالات متحده بوده‌اند. نویسنده یادآور می‌شود که بیل کلینتون در سال ۱۹۹۸ در بازدید از رواندا اعتراف کرد که آمریکا و جهان نتوانستند از نسل‌کشی در آن کشور جلوگیری کنند و باراک اوباما نیز هنگام ترک کاخ سفید اذعان داشت که دولتش در مواجهه با بحران اجتماعی پس از مرگ قذافی در لیبی، عملکرد ضعیفی داشت.

نیویورک‌تایمز اکنون این پرسش را مطرح می‌کند که آیا ترامپ مایل است آمریکا را به‌عنوان رهبری جهانی برای مقابله با آثار انسانی جنگ معرفی کند، یا اینکه ترجیح می‌دهد تمرکز خود را صرفاً بر مشکلات داخلی بگذارد، حتی اگر این به معنای نادیده گرفتن تصاویر دلخراش کودکان در حال مرگ در بیمارستان‌های غزه باشد.

رسانه آمریکایی تصریح می‌کند که پس از ماه‌ها هشدار، نهادهای بین‌المللی، پزشکان و کارشناسان انسانی اعلام کرده‌اند گرسنگی در سراسر غزه در حال گسترش است و این وضعیت نتیجه محدودیت‌هایی است که رژیم صهیونیستی برای ورود کمک‌ها اعمال کرده است. به گفته وزارت بهداشت غزه، در ماه گذشته ۵۶ فلسطینی بر اثر گرسنگی جان خود را از دست داده‌اند که تقریباً نیمی از کل تلفات گرسنگی از آغاز جنگ، به شمار می‌رود.

با این وجود، نیویورک‌تایمز می‌نویسد که رئیس‌جمهور آمریکا تمایل چندانی به استفاده از قدرت ایالات متحده برای تضمین ورود غذا، دارو و سوخت به بیش از 2 میلیون فلسطینی ساکن در ویرانه‌های غزه نشان نداده و اغلب مسئولیت کمبودها را متوجه حماس کرده است.

اما پس از دیدار با نخست‌وزیر بریتانیا که از «احساس انزجار» خود نسبت به وضعیت غزه سخن گفت، ترامپ از نظام توزیع کمک‌ها، که مورد حمایت دولت خودش بوده، انتقاد و اعلام کرد می‌خواهد مراکز غذایی ایجاد کند که دسترسی به آن‌ها برای مردم راحت‌تر باشد. او گفت: «می‌خواهیم مراکز توزیع غذا ایجاد کنیم که مردم بدون مرز بتوانند وارد آن شوند. هیچ حصاری نخواهد بود. آن‌ها غذا را می‌بینند ولی به آن دسترسی ندارند چون حصارهایی کشیده‌اند که هیچ‌کس نمی‌تواند از آن‌ها عبور کند. واقعاً دیوانه‌کننده است که آنجا چه می‌گذرد.»

او همچنین گفت که بریتانیا در این تلاش به آمریکا کمک خواهد کرد.

نیویورک‌تایمز این تغییر موضع را نقطه عطفی در رفتار رئیس‌جمهور آمریکا نسبت به غزه توصیف می‌کند. تا پیش از این، تمرکز ترامپ بیشتر بر مقصر دانستن حماس بود. سه هفته پیش، در دیدار با نتانیاهو در کاخ سفید، هر دو رهبر بدون اشاره به بحران غذایی، یکدیگر را ستایش کردند و حماس را عامل عدم پیشرفت در توافق آتش‌بس معرفی کردند.

زمانی که «امانوئل ماکرون» رئیس‌جمهور فرانسه اعلام کرد گزارش‌های مربوط به گرسنگی باعث شده که زمان به‌رسمیت شناختن کشور فلسطین فرا برسد، ترامپ واکنشی سرد نشان داد و گفت: «حرف‌های او اهمیتی ندارد. این بیانیه هیچ وزنی ندارد.»

ترامپ هنگام سفر به اسکاتلند نیز در پاسخ به سؤالات مکرر درباره بحران گرسنگی، گفت که غذا توسط آمریکا و رژیم صهیونیستی ارسال شده، اما حماس مانع توزیع آن است. او در دیدار با فون ‌درلاین نیز گفت که رنج مردم غزه «مسئله آمریکا نیست، مسئله‌ای بین‌المللی است» و سپس از این شکایت کرد که کسی از تلاش‌های آمریکا قدردانی نکرده است.

دولت ترامپ اخیراً اعلام کرده که ۳۰ میلیون دلار برای حمایت از سامانه جدید توزیع کمک در غزه اختصاص داده است؛ سامانه‌ای که تحت حمایت رژیم صهیونیستی و با اجرای پیمانکاران آمریکایی اداره می‌شود و در اطراف آن درگیری‌های مرگباری گزارش شده است.

ترامپ گفت: «هیچ‌کس از آن تقدیر نکرد. هیچ‌کس درباره‌اش صحبت نمی‌کند. و این باعث می‌شود آدم احساس بدی پیدا کند. کشورهایی هستند که هیچ کمکی نمی‌کنند.»

او همچنین مدعی شد که «هیچ کشور دیگری پولی نداده»، در حالی که نیویورک‌تایمز با استناد به کمیسیون اروپا می‌نویسد که اتحادیه اروپا از سال ۲۰۲۳ تاکنون حدود ۶۰۵ میلیون دلار برای کمک به غزه هزینه کرده است.

در نهایت، ترامپ روز دوشنبه گفت که با اظهارات اخیر نتانیاهو مبنی بر اینکه کسی در غزه از گرسنگی نمی‌میرد، موافق نیست. او گفت: «بچه‌ها خیلی گرسنه به‌نظر می‌رسند» و تأکید کرد: «ما باید آن‌ها را سیر کنیم.»

نیویورک‌تایمز در پایان گزارش خود خاطرنشان می‌کند که سازمان‌های بشردوستانه خواستار افزایش گسترده کمک‌های غذایی به غزه شده‌اند. این رسانه آمریکایی این لحظه را آزمونی برای سیاست خارجی ترامپ و توانایی آمریکا در نشان دادن رهبری جهانی در مواجهه با یکی از جدی‌ترین بحران‌های انسانی توصیف می‌کند.

*