به تاخیر انداختن جراحی زانو با یک تغییر کوچک در راه رفتن

مطالعه‌ای جدید به رهبری یک استاد مهندسی در یوتا نشان می‌دهد که تغییری کوچک در نحوه راه‌رفتن می‌تواند درد زانو را کاهش دهد و آسیب غضروف را کُند کند.

به گزارش ایسنا، دانشمندان کشف کرده‌اند که دست‌کاری زاویه‌ی پا هنگام راه‌رفتن می‌تواند به‌اندازه‌ی داروها در کاهش درد آرتروز مؤثر باشد و حتی از آسیب بیشتر به غضروف زانو جلوگیری کند.

به نقل از ساینس دیلی، تقریبا یک‌چهارم افراد بالای ۴۰ سال، آرتروز دردناک را تجربه می‌کنند، که این بیماری را به یکی از علل اصلی ناتوانی در بزرگسالان تبدیل می‌کند. آرتروز، غضروفِ محافظت‌کننده‌ی مفصل را تجزیه می‌کند و در حال حاضر هیچ راهی برای بازگرداندن این آسیب وجود ندارد و تنها گزینه، مدیریت درد با دارو و در نهایت، جایگزینی مفصل با جراحی است.

پژوهشگران دانشگاه یوتا، دانشگاه نیویورک و دانشگاه استنفورد اکنون در حال نشان دادن امکان یک گزینه‌ی دیگر هستند و آن تغییر نحوه‌ی راه‌رفتن است. با ایجاد یک تغییر کوچک در زاویه‌ی پا هنگام راه‌رفتن، شرکت‌کنندگان در یک کارآزمایی تصادفی کنترل‌شده‌ی یک‌ساله، کاهش درد معادل با دارو را تجربه کردند. نکته‌ی مهم این بود که آن شرکت‌کنندگان همچنین طی این دوره کاهشِ تخریبِ غضروف زانو را نسبت به گروهی که درمانِ دارونما دریافت کرده بودند نشان دادند.

اولریش، استادیار مهندسی مکانیک می‌گوید: ما می‌دانستیم که برای افراد مبتلا به آرتروز، بارهای بالاتر در زانو، پیشرفت بیماری را تسریع می‌کنند، و اینکه تغییر زاویه‌ی پا می‌تواند بار روی زانو را کاهش دهد. پس ایده‌ی یک مداخله‌ی بیومکانیکی جدید نیست، اما تاکنون مطالعات تصادفی و کنترل‌شده با دارونما وجود نداشته‌اند که نشان دهند واقعاً مؤثر هستند.

پژوهشگران به‌طور خاص روی بیمارانی با آرتروز خفیف تا متوسط در بخش داخلی زانو (medial compartment) کار کردند بخشی که معمولا وزن بیشتری را نسبت به بخش بیرونی تحمل می‌کند. این شکل از آرتروز شایع‌ترین است، اما زاویه‌ی پای ایده‌آل برای کاهش بار در بخش داخلی زانو از فردی به فرد دیگر متفاوت است و بستگی دارد به الگوی طبیعی راه‌رفتن و اینکه چگونه تغییر می‌کند وقتی فرد الگوی جدید را به کار می‌گیرد.

اولریش می‌گوید: مطالعات قبلی، یک مداخله‌ی یکسان را برای همه افراد تجویز می‌کردند، که در نتیجه در برخی افراد بار روی مفصل کاهش نمی‌یافت یا حتی افزایش می‌یافت. ما از یک رویکرد شخصی‌سازی‌شده برای انتخاب الگوی جدید راه‌رفتن هر فرد استفاده کردیم، که بهبود میزان کاهش بار روی زانو را ممکن کرد و احتمالا به اثر مثبت روی درد و غضروفی که مشاهده کردیم کمک نمود.

در دو بازدید اول، شرکت‌کنندگان یک ام‌آرآی (MRI) پایه دریافت کردند و روی یک تردمیل حساس به فشار راه رفتند، در حالی که دوربین‌های ضبط حرکت، مکانیک راه‌رفتن آن‌ها را ثبت کردند. این کار به پژوهشگران اجازه داد تعیین کنند که آیا چرخاندن انگشتِ پا به سمت داخل یا بیرون، بار را بیشتر کاهش می‌دهد و اینکه تغییر پنج درجه یا ۱۰ درجه بهترین گزینه است. این تحلیل شخصی‌سازی‌شده همچنین شرکت‌کنندگانی را که نمی‌توانستند از مداخله سود ببرند غربال کرد، چون هیچ‌کدام از تغییرات زاویه‌ی پا نمی‌توانست بار روی زانویشان را کاهش دهد. این افراد در مطالعات قبلی هم وارد شده بودند و ممکن است همین موضوع باعث نتایج نامشخصِ آن مطالعات درباره‌ی درد شده باشد.

علاوه بر این، پس از جلسات اولیه، نیمی از ۶۸ شرکت‌کننده به گروه درمان دارونما تخصیص داده شدند تا اثر دارونما کنترل شود. به این شرکت‌کنندگان زاویه‌ی پایی داده شد که در واقع مشابه با الگوی طبیعی راه‌رفتن خودشان بود. برعکس، شرکت‌کنندگان در گروه مداخله، تغییر زاویه‌ای را دریافت کردند که بیشترین کاهش بار روی زانو را برایشان ایجاد می‌کرد.

شرکت‌کنندگان هر دو گروه برای 6 جلسه‌ی هفتگی به آزمایشگاه بازگشتند، جایی که بازخورد زیستی (biofeedback) دریافت می‌کردند تا به آن‌ها کمک کند زاویه‌ی تجویزشده‌ی پا را هنگام راه‌رفتن روی تردمیل آزمایشگاه حفظ کنند. پس از دوره‌ی 6 هفته‌ای آموزش، شرکت‌کنندگان تشویق شدند تا حداقل روزی ۲۰ دقیقه الگوی جدید راه‌رفتن را تمرین کنند، تا جایی که این الگو برایشان طبیعی شود. بازدیدهای دوره‌ای نشان دادند که شرکت‌کنندگان به‌طور میانگین زاویه‌ی تجویزشده‌ی پا را با اختلاف تنها یک درجه رعایت می‌کردند.

بعد از یک سال، همه‌ی شرکت‌کنندگان تجربه‌ی درد زانوی خود را گزارش کردند و یک ام‌آرآی دوم داشتند تا آسیب غضروف زانو به‌طور کمی بررسی شود.

اولریش می‌گوید: کاهش گزارش‌شده‌ی درد در مقایسه با گروه دارونما، چیزی بین چیزی بود که از یک داروی بدون نسخه، مانند ایبوپروفن، انتظار دارید و یک مخدر قوی مانند اکسی‌کنتین. ام‌آرآی‌ها، همچنین نشان داد که تخریب یک نشانگر سلامت غضروف در گروهی که تغییر در نحوه راه رفتن داشتند، کندتر بود، که بسیار هیجان‌انگیز بود.

فراتر از معیارهای کمیِ اثربخشی، شرکت‌کنندگان در مطالعه اشتیاق خود را نسبت به رویکرد و نتایج ابراز کردند. یکی از شرکت‌کنندگان گفت: من مجبور نیستم دارویی مصرف کنم یا وسیله‌ای بپوشم. این حالا بخشی از بدنم است که تا آخر عمر با من خواهد بود، و از این بابت بسیار خوشحالم.

توانایی شرکت‌کنندگان در پایبندی به مداخله در طولانی‌مدت یکی از مزایای بالقوه‌ی آن است.

اولریش می‌گوید: به‌ویژه برای افراد ۳۰، ۴۰ یا ۵۰ ساله، آرتروز می‌تواند به معنای دهه‌ها مدیریت درد پیش از توصیه به جایگزینی مفصل باشد. این مداخله می‌تواند آن شکاف بزرگ درمانی را پر کند.

پیش از اینکه این مداخله بتواند به‌طور بالینی به‌کار گرفته شود، لازم است فرایند آموزش دوباره‌ی راه‌رفتن ساده‌تر شود. تکنیک ثبت حرکت که برای تجویز اولیه‌ی زاویه‌ی پا استفاده شد گران و وقت‌گیر است؛ پژوهشگران تصور می‌کنند این مداخله در نهایت بتواند در یک کلینیک فیزیوتراپی تجویز شود. اولریش گفت: پژوهش‌های آینده درباره‌ی این رویکرد لازم است پیش از آنکه مداخله به‌طور گسترده در دسترس عموم قرار گیرد.

*