هزینه‌ خروج از ان‌پی‌تی بیش از منافع آن است

کارشناس مسائل بین‌الملل با اشاره به اقدام اروپایی‌ها برای فعال سازی مکانیسم ماشه گفت: وظیفه دستگاه‌ دیپلماسی این است که به گفت‌وگو و رایزنی‌های خود با طرف‌های مقابل ادامه دهد، حتی اگر امید کمی برای به نتیجه رسیدن وجود داشته باشد.

به گزارش ایسنا، سه کشور اروپایی عضو برجام شامل آلمان، انگلیس و فرانسه موسوم به تروئیکای اروپایی، عصر روز پنچ‌شنبه هفته گذشته نامه‌ای به اعضای شورای امنیت سازمان ملل متحد ارسال و اعلام کردند که روند سازوکار اسنپ‌بک را برای بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران فعال کرده‌اند.

سازوکار ماشه در قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت گنجانده شده و به اعضای توافق اجازه می‌دهد در صورت ادعای «عدم پایبندی» یکی از طرف‌ها، تحریم‌های بین‌المللی علیه آن کشور را بازگردانند. این سازوکار طبق متن برجام، تنها در صورتی معتبر است که طرف‌های مقابل نیز به تعهدات خود پایبند باشند. مقامات ایرانی تاکید دارند که سه کشور اروپایی با عدم اجرای تعهدات اقتصادی و سکوت در برابر اقدامات آمریکا، صلاحیت استفاده از این سازوکار را از دست داده‌اند.

وزرای خارجه این سه کشور اروپایی به همراه مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در همان روز در یک تماس تلفنی مشترک با «سید عباس عراقچی» وزیر خارجه ایران ، او را در جریان این موضوع قرار داده و قصد خود برای اطلاع‌رسانی رسمی به شورای امنیت جهت آغاز فرایند موسوم به حل و فصل اختلاف در برجام را به اطلاع وزیر امور خارجه کشورمان رساندند و در عین حال بر آمادگی خود برای یافتن یک راه حل دیپلماتیک طی ۳۰ روز آینده برای حل و فصل موضوعات و جلوگیری از بازگشت قطعنامه‌های تحریمی شورای امنیت، تاکید کردند.

«سید عباس عراقچی» نیز در تماس تلفنی اقدام سه کشور اروپایی در این زمینه را ناموجه، غیرقانونی و فاقد هرگونه مبنای حقوقی دانست.

وزیر امور خارجه کشورمان با یادآوری عملکرد مسئولانه و مبتنی بر حسن نیت ایران در پایبندی به دیپلماسی برای حل و فصل مسائل مرتبط با موضوع هسته‌ای، تصریح کرد جمهوری اسلامی ایران برای حفظ و تامین حقوق و منافع ملی خود به نحو مقتضی به این اقدام غیرقانونی و ناموجه سه کشور اروپایی پاسخ خواهد داد.

درحالی که سه کشور اروپایی عضو برجام شامل آلمان، انگلیس و فرانسه در روز پنچ شنبه روند سازوکار اسنپ‌بک را برای بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران فعال کردند از دیگر سو برخی از دیپلمات‌ها در سازمان ملل اعلام کردند روسیه و چین پیش‌نویس یک قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل برای تمدید توافق هسته‌ای ایران یا همان برجام را به مدت ۶ ماه نهایی کرده‌اند.

طبق این گزارش، متن پیش‌نویس که توسط خبرگزاری انگلیسی «رویترز» مشاهده شده است، از تمامی طرف‌های توافق هسته‌ای ایران خواسته است تا فوراً گفت‌وگوها و اجرای تعهدات خود را از سر بگیرند.

«میخائیل اولیانوف» نماینده دائم روسیه در سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین نیز در اظهارنظری تلاش برای فعال شدن اسنپ بک توسط سه کشور اروپایی را اقدامی غیرقابل توجیه نامید و از آنها خواست که تصمیم خود در این باره را لغو کنند.

وی افزود : به نظر می‌رسد که فعال‌سازی سازوکار اسنپ‌بک (مکانیسم ماشه) برخی کشورهای عضو را نگران کرده است.

اولیانوف تصریح کرد : بهترین راه برای خروج از این وضعیت این است که تروئیکای اروپایی ابلاغیه خود به رئیس شورای امنیت سازمان ملل را در مورد تلاش غیرضروری و غیرقابل توجیه بازگرداندن تحریم‌ها علیه ایران که ۱۰ سال پیش برداشته شد، باطل کنند.

وظیفه وزارت خارجه پیشبرد دیپلماسی است

«امیرعلی ابوالفتح» کارشناس مسائل بین‌المللی در گفت‌وگو با ایسنا در ارتباط با اقدام اروپایی‌ها جهت فعال‌سازی مکانیسم ماشه و این‌که در شرایط کنونی وزارت خارجه باید چه اقداماتی انجام دهد؟ اظهار کرد: وظیفه وزارت خارجه پیشبرد دیپلماسی است و این از طریق گفت‌وگو و رایزنی انجام می‌شود.

وی اضافه کرد: وزارت خارجه وظیفه دارد که به گفت‌وگوها و رایزنی‌های خود با طرف‌های موثر در این حوزه ادامه دهد حتی اگر امید کمی برای موفقیت وجود داشته باشد.

اگر تحریم‌ها هم بازگشت باید گفت‌وگوها انجام شود

این کارشناس مسائل بین‌الملل با بیان این که «در همین چارچوب دستگاه دیپلماسی باید رایزنی‌های خود را با اروپایی‌ها، اعضای شورای امنیت به خصوص روسیه و چین به صورت جدی پیگیری کند»، گفت: رایزنی با چین و روسیه از این زاویه مهم است که آنها هر دو عضو شورای امنیت هستند و اگر تحریم‌ها باز گشت نیز باید این گفت‌وگوها انجام شود تا تبعات این موضوع به حداقل برسد و از ظرفیت چین و روسیه در این زمینه استفاده شود.

این روزنامه‌نگار همچنین با بیان این‌که «مذاکرات ایران و آمریکا نیز باید برگزار شود»، ادامه داد: براساس برخی اخبار رایزنی‌ها به صورت مستقیم و غیرمستقیم و از طریق تبادل پیام در حال حاضر بین ایران و آمریکا برقرار است و این گفت‌وگوها باید برای رسیدن به نتیجه پیگیری شود.

ابوالفتح همچنین با تاکید بر این‌که «دیگر بخش‌های کشور از جمله بخش‌های اقتصادی، امنیتی و دفاعی کشور نیز جدا از دستگاه دیپلماسی باید به وظایف خود عمل کنند»، گفت: مسئول سیاست خارجه اروپا اعلام کرده که این اتحادیه برای عدم فعال سازی مکانیسم ماشه شروطی دارد که اگر این شروط محقق شود این مکانیسم را فعال نمی‌کند ولی با توجه به شواهد به نظر می‌رسد که به احتمال قریب به یقین این مکانیسم فعال خواهد شد و ما باید خود را برای شرایط پس از این موضوع آماده کنیم و در این ارتباط برنامه‌ریزی‌های لازم را از ابعاد مختلف در کشور انجام دهیم.

هزینه‌ خروج از ان‌پی‌تی بیش از منافع آن است
نمایندگان تروئیکای اروپایی در سازمان ملل
وقتی تصمیمی برای ساخت بمب نداریم خروج از ان‌پی‌تی‌ هیچ منفعتی ندارد

وی در پاسخ به این سوال که برخی معتقدند «خروج از ان‌پی‌تی راهکار ایران در برابر فعال سازی مکانیسم ماشه از سوی اروپایی‌هاست»، اظهار کرد: اگر نظام تصمیم گرفته باشد که به سمت ساخت بمب برود می‌تواند به این راهکار به مانند آنچه که کره شمالی انجام داد بیاندیشد و عمل کند ولی وقتی تصمیمی در این زمینه گرفته نشده است هیچ منفعتی وجود ندارد که ما بخواهیم از این پیمان بیرون بیاییم و این کار صرفا باعث افزایش هزینه‌ها خواهد شد و قطعا واکنش شدید طرف‌های مقابل را خواهد داشت.

ابوالفتح اضافه کرد: برای تصمیم‌گیری در این ارتباط باید تمام ابعاد موضوع مورد توجه قرار گیرد مخاطرات، هزینه‌ها و فواید در نظر گرفته شود و بعد به سمت چنین راهکاری حرکت کرد ولی من در مجموع معتقدم که اگر تصمیمی در نظام برای ساخت سلاح هسته‌ای وجود ندارد خروج از ان پی تی راهکار مناسبی نیست.

*