چرا هنوز مردم در خلیج فارس و دریای خزر غرق می‌شوند؟

آمارهای غرق شدگی در ایران، عدد بالایی را نشان می‌دهد.

به گزارش ایسنا، روزنامه آرمان نوشت: بیش از هزار نفر در ایران طی سال گذشته بر اثر غرق‌شدگی جان خود را از دست داده‌اند؛ آماری تکان‌دهنده که نشان می‌دهد مسئله همچنان یکی از معضلات جدی سلامت عمومی کشور است.

بر اساس گزارش‌های رسمی، در بازه فروردین ۱۴۰۳ تا فروردین ۱۴۰۴ دست‌کم یک‌هزار و ۲۶ نفر قربانی این حوادث شده‌اند که نسبت به سال قبل افزایش اندکی را نشان می‌دهد. همین چند روز پیش بود که نقی کریمیان، رئیس هیئت نجات و غواصی مازندران گفت: ۵۳۶ نفر طی سال جاری با کمک ناجیان غریق و نیروهای امدادی از غرق شدن در دریای استان نجات یافتند» طبق آمار رسمی پزشکی قانونی استان در خرداد ماه سالهای ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۲ غرق شدگی را شاهد بودیم به طوری که در سال ۱۳۹۸، ۱۲ نفر، سال ۱۳۹۹، ۲۴ نفر، سال ۱۴۰۰، ۲۷ نفر و در سال ۱۴۰۱ نیز ۱۸ نفر از هموطنان جانشان را در دریا از دست دادند.

بر اساس آمار اداره کل پزشکی قانونی مازندران از سال‌های ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۱ به ترتیب ۱۰۹، ۹۹، ۱۴۷، و سال ۱۴۰۱ به ۱۶۱ نفر در دریای خزر غرق شدند. بخش عمده‌ای از این موارد در فصل تابستان و همزمان با موج سفرهای خانوادگی و حضور گسترده مردم در سواحل و رودخانه‌ها رخ داده است. تقریباً نیمی از کل غرق‌شدگی‌ها در فاصله خرداد تا شهریور ثبت شده و این موضوع بیانگر نقش تعیین‌کننده فصل گرما و تعطیلات در افزایش خطر است. در کنار تصادفات جاده‌ای، عدم رعایت اصول رانندگی و عوامل انسانی در بروز تصادفات می‌توان به غریق شدگی نیز اشاره کرد. این در حالی است که بسیاری از افراد در کشور ما مهارت شنا را نیاموخته و همین امر آنها را در مواقع شنا در رودخانه، سد و دریا با مخاطرات متعدد مواجه می‌کند. مثلا چندی پیش، سخنگوی اورژانس و فوریت‌های پزشکی اصفهان از فوت یک نفر در پی غرق‌شدگی در استخر میدان میوه‌تره‌بار گلپایگان خبر داد.

در میان استان‌ها، خوزستان با ۱۳۷ قربانی بیشترین آمار را به خود اختصاص داده و پس از آن فارس با ۸۹ نفر و مازندران با ۸۷ نفر در رتبه‌های بعدی قرار دارند. بررسی جزئی‌تر محل وقوع نشان می‌دهد که رودخانه‌ها با ۳۰۳ مورد در صدر مکان‌های پرخطر بوده‌اند و پس از آن استخرهای کشاورزی با ۱۸۷ نفر، دریاها با ۱۳۵ نفر و استخرهای شنا با ۱۰۳ نفر بیشترین تلفات را رقم زده‌اند. این ارقام نشان می‌دهد که خطر غرق‌شدگی محدود به دریا و سواحل شمالی یا جنوبی نیست و در سراسر کشور و در انواع محیط‌های آبی، از منابع طبیعی تا سازه‌های انسانی، تکرار می‌شود.

ناآشنایی به محیط و نبود بستر امن برای شنا

کارشناسان معتقدند بخش مهمی از این آمار ناشی از ضعف آگاه‌سازی و آموزش است. در حالی که کودکان و نوجوانان در معرض بیشترین خطر قرار دارند، هنوز آموزش مهارت‌های شنا و نکات ایمنی در مدارس و رسانه‌ها جایگاه پررنگی پیدا نکرده است. از سوی دیگر، کوتاهی مسئولان در تأمین زیرساخت‌های ایمن، نبود علائم هشدار در نقاط پرخطر و ضعف پوشش نجات‌غریق، در کنار بی‌احتیاطی مردم و انجام فعالیت‌های پرریسک، مجموعاً شرایطی ایجاد کرده که هر تابستان ده‌ها خانواده را داغدار می‌کند. این واقعیت که بیش از هزار نفر در یک سال در آب جان می‌بازند، نه تنها یک ضایعه انسانی بزرگ بلکه هشداری جدی برای جامعه است. ادامه این روند بدون اصلاح سیاست‌ها و افزایش سطح آگاهی عمومی به معنای تکرار تراژدی‌های مشابه در سال‌های آینده خواهد بود؛ تراژدی‌هایی که می‌توان با برنامه‌ریزی و مسئولیت‌پذیری کمتر شاهدشان بود.

فرهنگ شنا در کشور توسعه یابد

رکورددار شنا جهان و رئیس سابق امداد و نجات کوهستان و سواحل هلال احمر درباره غرق شدگی در دریا می‌گوید: افراد در فصل تابستان به دلیل علاقه به شنا به مناطق ساحلی هجوم می‌آورند. در حالی که این نوع شنا با عدم توجه به نکات ایمنی و عدم شناخت از محیط است. محمد حسین کبادی می‌افزاید: اکثر اتفاقات و غرق شدگی در حوزه خزر در ساعات خارج از طرح‌های ساحلی و در نقاط پر خطر و خارج از این طرح بروز می‌کند. به گفته او مساله دیگر این است که باید فرهنگ شنا در کشور توسعه یابد. در این شرایط باید میزان آشنایی خانواده‌ها با تکنیک‌های شنا افزایش یافته و آگاهی مردم در مقابل مخاطرات محیطی در دریا ارتقا یابد. افراد بدانند که سدها محیط ایمنی برای شنا نیستند. همچنین رودخانه‌ها به دلیل خروشان بودن مخاطرات محیطی سنگ‌ها نواحی مناسب و امن برای شنا نیستند. در نواحی خزر پدیده جریانات ساحلی را داریم و اکثر غرق شدگی‌ها به دلیل جریانات ساحلی اتفاق می‌افتد.

کبادی با بیان اینکه افراد قبل از آغاز سفر باید مناطق امن و ایمنی در سواحل را شناسایی کرده و زمان و ساعات کاری آنها را بدانند، تاکید می‌کند: مسافران شرایط جوی را رصد کرده و ببینند که در روزهای اقامت در مناطق ساحلی کشور شرایط جوی از جمله وزش باد، بارندگی و سیل آن مناطق را تهدید می‌کند یا خیر. درضمن باید بررسی شود که در چه ساعاتی طرح‌های سالم ‌سازی برگزار می‌شود.

این مقام مسئول می‌افزاید: افراد برای شنا فقط به مناطق معتبر و تایید شده از لحاظ ایمنی مراجعه کنند. این اماکن تحت طرح‌ سالم سازی از سوی ستاد سالم سازی ناجیان غریق و نیروهای اورژانس، هلال احمر و …. قرار گرفته است. به گفته او وقتی نفرات بعد از چند ساعت که درون خودرو هستند، به مناطق ساحلی می‌رسند، به یکباره اختلاف دما احتمال بروز گرفتگی عضلات را برای آنها به دنبال دارد و شاید مخاطراتی را داشته باشد که فیزیک این افراد آمادگی شنا کردن در آن مناطق را نداشته باشد. در این شرایط افراد باید به آمادگی جسمانی خود توجه کنند.

او با بیان اینکه شنا در استخر و دریا متفاوت است، تاکید می‌کند: افراد در استخر فقط تکنیک‌های پایه را می‌آموزند.

*