ارتباط دوچرخه‌سواری با کاهش خطر آلزایمر

یک مطالعه گسترده در انگلیس نشان می‌دهد دوچرخه‌سواری با کاهش ۱۹ درصدی خطر ابتلا به زوال عقل و کاهش ۲۲ درصدی خطر آلزایمر مرتبط است.

به‌ گزارش ایسنا، متخصصان همچنین گزارش کرده‌اند که دوچرخه‌سواری افزایش حجم هیپوکامپ، ناحیه‌ای از مغز که مسئول حافظه و یادگیری است را به دنبال داشت و می‌تواند در پیشگیری از زوال شناختی نقش مهمی ایفا کند.

فعالیت بدنی مدت‌هاست که در مطالعات متعدد با کاهش خطر زوال عقل مرتبط دانسته شده است تا جایی که کمیسیون لنست در سال ۲۰۲۴ آن را یکی از ۱۴ عامل موثر در پیشگیری یا به تاخیر انداختن حدود ۴۵ درصد موارد زوال عقل معرفی کرد. در حال حاضر بیش از ۵۵ میلیون نفر در سراسر جهان با زوال عقل زندگی می‌کنند و پیش‌بینی می‌شود این رقم تا سال ۲۰۵۰ تقریبا سه برابر شود.

در این مطالعه که روی نزدیک به ۴۸۰ هزار نفر در انگلیس انجام و نتایج آن در مجله انجمن پزشکی آمریکا (JAMA Network Open‌) منتشر شد، میانگین سنی شرکت‌کنندگان ۵۶.۵ سال بود. این افراد بر اساس شیوه‌های اصلی جابه‌جایی روزمره به‌جز مسیر رفت‌وآمد به کار در گروه‌های غیرفعال، پیاده‌روی، ترکیبی از پیاده‌روی و غیرفعال، دوچرخه‌سواری و ترکیبی از دوچرخه‌سواری با سایر روش‌ها دسته‌بندی شدند. در دوره پیگیری ۱۳.۱ ساله، ۸۸۴۵ نفر به زوال عقل و ۳۹۵۶ نفر به آلزایمر مبتلا شدند.

نتایج نشان داد پیاده‌روی و ترکیب آن با روش‌های دیگر با ۶ درصد کاهش خطر زوال عقل همراه بود اما به شکل شگفت‌انگیزی، خطر آلزایمر را ۱۴ درصد افزایش داد. در مقابل، دوچرخه‌سواری و دوچرخه‌سواری ترکیبی بیشترین ارتباط را با افزایش حجم هیپوکامپ داشت.

البته این مطالعه محدودیت‌هایی هم داشت. داده‌های مربوط به نوع جابه‌جایی فقط یک بار و به‌صورت خوداظهاری ثبت شدند و تغییر عادات افراد در طول زمان مشخص نیست. بیشتر شرکت‌کنندگان هم سفیدپوست و در آغاز مطالعه سالم‌تر از میانگین جمعیت بودند، بنابراین نتایج لزوما قابل‌تعمیم به همه جوامع نیست. همچنین این یک مطالعه مشاهده‌ای است و نمی‌تواند رابطه علت و معلولی میان دوچرخه‌سواری و کاهش خطر زوال عقل را ثابت کند، بلکه تنها یک ارتباط را نشان می‌دهد.

طبق گزارش نویسندگان، کسانی که روش‌های فعال برای جابه‌جایی را انتخاب کرده بودند، بیشتر زن، غیرسیگاری، تحصیل‌کرده، از نظر بدنی فعال‌تر، دارای شاخص توده بدنی کمتر و بیماری‌های مزمن کمتر بودند. در مقابل، گروه‌های دوچرخه‌سواری یا دوچرخه‌سواری ترکیبی بیشتر مردان و افراد با سبک زندگی سالم‌تر و شرایط جسمی بهتر بودند.

به گزارش ایندیپندنت، ارتباط بین خطر بالاتر آلزایمر و ترجیح پیاده‌روی هم می‌تواند ناشی از این باشد که برخی از این شرکت‌کنندگان از قبل مشکلات تعادل یا رانندگی داشته‌اند. سرعت پیاده‌روی نیز اهمیت دارد. پیاده‌روی آرام و کوتاه ممکن است به اندازه کافی سودمند نباشد، در حالی‌ که پیاده‌روی طولانی‌تر با سرعت تندتر می‌تواند اثر بهتری داشته باشد اما این مطالعه درباره تعداد، سرعت یا مدت پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری افراد گزارشی ارائه نکرد.

با این حال متخصصان خاطرنشان می‌کنند دهه‌ها پژوهش نشان داده‌اند که ورزش برای مغز مفید است. دوچرخه‌سواری هم احتمالا با تقویت سلامت قلب‌ و عروق، افزایش جریان خون به مغز، حمایت از نوروپلاستیسیتی (انعطاف‌پذیری عصبی) و بهبود سوخت‌وساز، خطر زوال عقل را کاهش می‌دهد.

نویسندگان همچنین اشاره کردند که دوچرخه‌سواری نیازمند تلاش بیشتر و به‌کارگیری بخش‌های گوناگون مغز است که این خود می‌تواند در تقویت حفاظت احتمالی در برابر زوال عقل نقش داشته باشد.

*