تولید اولین مولکول داروی کاهش رد پیوند کلیه

مدیرعامل یک شرکت دانش‌بنیان فعال در حوزه داروسازی با اشاره به آغاز تولید نخستین مولکول داروی «سیرولیموس» در ایران، گفت: این دارو که در پیوند کلیه به‌منظور کاهش واکنش سیستم ایمنی بدن تجویز می‌شود، پیش‌تر به کشور وارد می‌شد و بومی‌سازی آن علاوه بر صرفه‌جویی ۳.۵ میلیون دلاری، گامی مهم در خودکفایی دارویی کشور به‌شمار می‌رود.

دکتر فضل‌الله حیدرنژاد، مدیرعامل این شرکت دانش‌بنیان فعال در حوزه داروسازی در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به سابقه ۴ دهه در حوزه داروسازی، گفت: اخیرا در زمینه تولید فرآورده‌های پروبیوتیک وارد شدیم. این فرآورده به‌ منظور افزایش میزان میکروارگانیزم‌های مفید بدن تولید می‌شود؛ چراکه بدن خود دارای میکروارگانیزم‌هایی است که باعث افزایش ایمنی و سلامت می‌شوند. زمانی که سطح این میکروارگانیزم‌ها کاهش یابد، احتمال بروز بیماری‌ها بیشتر می‌شود.

وی ادامه داد: این شرکت به‌دلیل ماهیت نوآورانه خود، علاوه بر تولید داروهای پروبیوتیک و مکمل‌ها، در مسیر تولید مواد اولیه داروهای سرطانی نیز گام برداشته است و اخیراً در زمینه تولید مواد اولیه (API) داروهای ضدسرطان و Finished Product (محصول نهایی آماده مصرف) نیز فعالیت خود را آغاز کرده است.

حیدرنژاد با اشاره به تولید داروی «سیرولیموس»، اظهار کرد: این دارو از جمله داروهایی است که به کشور وارد می‌شود. بیماری پیوند کلیه در کشور بسیار شایع است و بدن انسان در مواجهه با بافت‌های غریبه معمولاً واکنش نشان می‌دهد و آنها را پس می‌زند. بنابراین، فعالیت سیستم دفاعی بدن باید کاهش یابد تا سلول‌های لنفوسیت B و T کمتر شوند و عضو پیوندی بتواند با بدن سازگار شود و به‌عنوان عضوی از بدن شناخته شود.

وی توضیح داد: داروی سیرولیموس پس از عمل جراحی پیوند تجویز می‌شود. زمانی که عضوی وارد بدن می‌شود، بدن مشابه واکنش آنتی‌ژن و آنتی‌بادی، شروع به حمله می‌کند و میزان گلبول‌های سفید افزایش می‌یابد که در نتیجه بافت پیوندی آسیب می‌بیند. برای جلوگیری از این اتفاق، لازم است میزان لنفوسیت‌ها کاهش یابد.

مدیرعامل این شرکت نوآور در پاسخ به این سؤال که این دارو چه تفاوتی با کورتون دارد، گفت: این دارو همراه با کورتون مصرف می‌شود و به‌تنهایی مورد استفاده قرار نمی‌گیرد. همچنین با داروهای سیکلوفسفوزیت‌ها نیز به‌صورت ترکیبی استفاده می‌شود و در واقع نوعی کامبینیشن‌تراپی محسوب می‌شود.

وی افزود: دوره مصرف این دارو معمولاً بیش از سه ماه نیست، اما داروهای اصلی دیگر به اثرگذاری این دارو کمک می‌کنند.

حیدرنژاد ادامه داد: هرچند داروهای مورد استفاده در پیوند کلیه معمولاً دارای اثرات نفروتوکسیک (آسیب‌زا برای کلیه) هستند، اما این دارو نسبت به داروهای مشابه شناخته‌شده در دنیا، عوارض کمتری دارد و به همین دلیل مصرف آن در حال گسترش است. در سال ۲۰۲۴ این دارو حدود ۵۸۰ میلیون دلار فروش جهانی داشته و اجرای این طرح در کشور، حدود سه و نیم میلیون دلار صرفه‌جویی ارزی به همراه خواهد داشت.

وی خاطر نشان کرد: نتایج مطالعات این دارو در خارج از کشور به دست آمده، اما ما برای نخستین بار در ایران مولکول آن را تولید کرده‌ایم و محصول را ساخته‌ایم. امیدواریم به‌زودی ماده اولیه دارو (API) نیز تولید شود.

*