پیری سریع مغز می‌تواند باعث ایجاد اسکیزوفرنی شود

چه چیزی باعث ابتلا به اسکیزوفرنی می‌شود؟ این بیماری روانی شدید که بیش از ۲۰ میلیون نفر را در سراسر جهان تحت تاثیر قرار می‌دهد و علائم آن شامل توهمات و هذیان‌های مکرر است، اغلب در دوره نوجوانی تا اوایل بزرگسالی شروع به ظهور می‌کند. این یک اختلال پیچیده است که تقریبا تمامی بخش‌های یک زندگی را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

به گزارش ایسنا، نظریه‌های کنونی در مورد چرایی ایجاد اسکیزوفرنی نشان می‌دهد که این بیماری ممکن است با تغییرات در رشد مغز در بزرگسالی مرتبط باشد.

به نقل از اس‌ای، همچنین تصور می‌شود که اسکیزوفرنی مشابه بیماری‌هایی مانند نارساخوانی، اوتیسم و ‌اختلال بیش فعالی کمبود توجه (ADHD) جزء اختلالات عصبی رشدی به حساب می‌آید، اما موارد ذکر شده در دوران کودکی ظاهر می‌شوند.

با این حال، تحقیقات نشان می‌دهد که پیری سریع مغز می‌تواند محرک بالقوه دیگری در ایجاد اسکیزوفرنی باشد و این عامل را می‌توان با استفاده از یک آزمایش خون ساده اندازه‌گیری کرد.

این مطالعه منحصربه‌فرد است، زیرا پروتئین‌های موجود در خون را که مستقیما از نورون‌های مغز و سلول‌های عصبی مغز در افراد مبتلا به اسکیزوفرنی به دست می‌آید، اندازه‌گیری کرده است. این پروتئین که پروتئین نوروفیلامنت سبک (NfL) نام دارد، از ساختارهای طویل و نخ مانندی تشکیل شده است که به حفظ اندازه و شکل سلول‌های عصبی کمک می‌کند.

هنگامی که نورون‌های مغز آسیب می‌بینند یا دچار تخریب عصبی می‌شوند، نوروفیلامنت سبک در خون و مایع مغزی نخاعی آزاد می‌شود. انتشار آن در هنگام آسیب دیدن این سلول‌ها، آن را به یک زیست نشانگر مفید برای تشخیص و نظارت بر بیماری‌ها و آسیب‌های عصبی تبدیل می‌کند. اندازه‌گیری سطوح نوروفیلامنت‌های سبک همچنین می‌تواند درکی در مورد میزان آسیب دیدگی عصبی ارائه دهد.

آسیب عصبی یا آسیب به نورون‌ها که سلول‌های تخصصی در سیستم عصبی هستند که برای برقراری ارتباطات در مغز، نخاع و سیستم عصبی محیطی ضروری به حساب می‌آیند، باعث می‌شود که توانایی آنها برای عملکرد صحیح مختل شود و بسته به شدت و محل آسیب ممکن است طیف وسیعی از علائم عصبی بروز پیدا کند.

افزایش سطح نوروفیلامنت عصبی با طیف وسیعی از بیماری‌های عصبی از جمله بیماری آلزایمر، مولتیپل اسکلروزیس یا ام‌اس، بیماری پارکینسون و زوال عقل فرونتوتمپورال مرتبط است. اما سطح این نوروفیلامنت‌ها نیز معمولا با افزایش سن افزایش می‌یابد، زیرا این پروتئین‌ها توانایی ترمیم خود را به طور مؤثر از دست می‌دهند. این به دلیل ترکیبی از عوامل از جمله ساییدگی و پارگی تدریجی نورون‌ها در طول زمان است.

در حالی که کاهش ماده خاکستری مغز، ماده سفید و اتصالات آن؛ همگی بخشی از پیری طبیعی و سالم هستند، این تغییرات معمولا تدریجی هستند و ناتوان‌کننده نیستند.

ماده خاکستری حاوی بیشتر نورون‌های مغز است و مسئول پردازش اطلاعات، حافظه، تصمیم‌گیری، کنترل عضلات و دیدن و شنیدن است. ماده سفید رشته‌های بلندی است که نواحی مختلف مغز را به هم متصل می‌کند و به آنها اجازه می‌دهد سریع و کارآمد ارتباط برقرار کنند.

علائم قابل توجه پیری طبیعی و سالم مغز ممکن است شامل فراموشی بیشتر، زمان واکنش کندتر و دشواری در انجام چندین کار باشد. چنین تغییراتی با الگوهایی که در بیماری‌هایی مانند اسکیزوفرنی مشاهده می‌شود، بسیار متفاوت است. این مطالعه نشان می‌دهد که کاهش در اسکیزوفرنی، سریع‌تر و شدیدتر است که نشان‌دهنده سن بالاتر مغز نسبت به سن تقویمی بیمار است.

تحقیقات نشان داد که در افراد مبتلا به اسکیزوفرنی، سطح نوروفیلامنت‌های عصبی سبک با افزایش سن در مقایسه با افراد سالم، سریع‌تر افزایش می‌یابد که نشان‌دهنده تسریع روند پیری مغز است.

محققان همچنین نمونه‌هایی از افراد مبتلا به اختلال دوقطبی را مورد مطالعه قرار دادند که افزایش شتابان مشابهی را نشان نداد. داده‌های سایر روش‌ها، مانند محاسبه «سن مغز» از اسکن‌های ام‌آرآی (MRI) نیز به تسریع پیری مغز در افراد مبتلا به اسکیزوفرنی اشاره داشت.

سبک زندگی

برای افرادی که از اسکیزوفرنی رنج می‌برند، پیری سریع بدن یک مشکل جدی است.

یک مشکل مهم این است که افراد مبتلا به اسکیزوفرنی مزمن اغلب در معرض یک سبک زندگی ناسالم هستند. آنها ممکن است انزوا، بیکاری، عدم فعالیت بدنی و مصرف سیگار را تجربه کنند و بسیاری از آنها به مصرف مواد مخدر غیرقانونی متوسل می‌شوند که می‌تواند وضعیت آنها را بدتر کند.

در حال حاضر، میانگین طول عمر افراد مبتلا به اسکیزوفرنی ۲۰ تا ۳۰ سال کمتر است. علت آن بیشتر به دلیل پیشرفت زودهنگام بیماری‌های شایع مرتبط با سن مانند سرطان و بیماری‌های قلبی عروقی است.

حدود نیمی از افراد مبتلا به اسکیزوفرنی حداقل یک بیماری مزمن پزشکی دیگر مانند چاقی، مشکلات تنفسی، درد مزمن و اختلالات مصرف مواد را تجربه می‌کنند.

افراد مبتلا به اسکیزوفرنی به دلیل داشتن ترکیبی از عوامل زیستی، روانی و محیطی در معرض خطر بیشتری برای اختلالات مصرف مواد هستند که شامل خود درمانی برای رفع علائم ناراحت کننده، اختلال در عملکرد شناختی، انزوای اجتماعی و مشکلات در پیروی از درمان می‌شود.

در حالی که سبک زندگی عاملی در افزایش سرعت پیری بدن در مبتلایان به اسکیزوفرنی است، این مطالعه می‌تواند گام مهم دیگری در درک و درمان به موقع این بیماری ناراحت کننده بردارد.

*