۱۱ عامل بروز سکته مغزی را بشناسید

دبیر انجمن سکته مغزی ایران گفت: توجه به زمان طلاییِ بعد از سکته مغزی اهمیت زیادی دارد تا فرد دچار ناتوانی دائمی نشود و اولین کاری که اطرافیان باید انجام دهند، این است که با اورژانس ۱۱۵ تماس بگیرند و خودشان فرد سکته‌کرده را به بیمارستان نبرند.

همشهری آنلاین: دبیر انجمن سکته مغزی ایران گفت: توجه به زمان طلاییِ بعد از سکته مغزی اهمیت زیادی دارد تا فرد دچار ناتوانی دائمی نشود و اولین کاری که اطرافیان باید انجام دهند، این است که با اورژانس ۱۱۵ تماس بگیرند و خودشان فرد سکته‌کرده را به بیمارستان نبرند.

دبیر انجمن سکته مغزی ایران ‌گفت: سکته مغزی، یک عارضه قابل پیشگیری است اما با کنترل برخی عوامل قابل اصلاح. یکی از این عوامل، فشار خون بالا است. فشار خون، مهم‌ترین خطر قابل اصلاح در سکته مغزی است اما متاسفانه این عارضه علائمی ندارد و خاموش است.

دکتر احسان شریفی‌پور، متخصص مغز و اعصاب و دبیر و عضو اصلی هیئت مدیره انجمن سکته مغزی ایران در برنامه روز جهانی سکته مغزی (۲۹ اکتبر/ ۷ آبان) که با حضور تعداد زیادی از سالمندان و با هدف افزایش آگاهی عمومی در فرهنگسرای ارسباران برگزار شد، گفت: در بروز سکته مغزی، عوامل متعددی نقش دارند اما یک سری عوامل در کنترل ما نیستند و یک سری عوامل هم قابل کنترل هستند.

به گفته دکتر شریفی‌پور سابقه خانوادگی، سن و نژاد عوامل غیر قابل کنترل در ابتلا به سکته مغزی هستند و فشار خون بالا، چربی خون بالا، دیابت، کم‌تحرکی، بیماری‌های قلبی و عروقی، بیماری‌های زمینه‌ای خونی و مصرف دخانیات از عوامل قابل کنترل و قابل اصلاح در این زمینه هستند.

این متخصص مغز و اعصاب با اشاره به این که مردها معمولا بیشتر از زنان سکته مغزی می‌کنند، گفت: این یک واقعیت است و کاری از ما ساخته نیست. همچنین در سنین بالای ۵۰ تا ۵۵ سال، به ازای هر ۱۰ سال افزایش سن، ریسک سکته مغزی هم چند برابر می‌شود.

شریفی‌پور در ادامه درباره عوامل غیر قابل کنترل بروز سکته مغزی توضیح داد و گفت: افرادی که نزدیکان درجه یک آنها سابقه سکته مغزی داشته‌اند، در معرض ابتلا به این سکته هستند و باید علائم خطر را چک کنند. همچنین نژادهای خاص هم یک عامل غیر قابل کنترل در بروز سکته مغزی است. مثلا در میان آفریقایی‌ها سکته ایسکمیک یا همان لخته‌شونده بیشتر اتفاق می‌افتد و در آسیای جنوب شرقی مردم بیشتر درگیر سکته خون‌ریزی‌دهنده می‌شوند.

دبیر و عضو هیئت مدیره انجمن سکته مغزی ایران با بیان این که سکته مغزی انواعی دارد که شامل سکته ایسکمیک یا لخته‌شونده و سکته خون‌ریزی دهنده است، افزود: سکته لخته‌شونده شیوع بیشتری دارد و افراد بیشتری درگیر آن می‌شوند.

این متخصص مغز و اعصاب در ادامه به عوامل قابل کنترل و قابل اصلاح که در بروز سکته مغزی نقش دارند هم اشاره کرد و گفت: ما اعتقاد داریم که سکته مغزی قابل پیشگیری است اما با کنترل عوامل قابل اصلاح. یکی از عوامل قابل کنترل، فشار خون بالا است. فشار خون، مهم‌ترین خطر قابل اصلاح در سکته مغزی است اما متاسفانه این عارضه بی‌علامت و خاموش است. سردرد و قرمز شدن چشم‌ها و بدحالی و ... علائم فشار خون خیلی بالا هستند. فشار خونی که خیلی بالا نیست، علامتی ندارد. بنابراین لازم است که ما به صورت دوره‌ای فشار خون خود را حتما چک کنیم.

به گفته دکتر شریفی‌پور دیابت، چربی خون بالا، مصرف همه انواع دخانیات شامل سیگار، قلیان و تریاک و نیز بی‌تحرکی هم از دیگر عوامل و ریسک‌فاکتورهای شناخته‌شده‌ی سکته مغزی هستند. متاسفانه آنچه که در کشور ما مغفول مانده، فرهنگ ورزش و تحرک است. خیلی از مردم ورزش را کاری تفریحی می‌دانند. در حالی که ورزش و فعالیت بدنی یک ضرورت است و اگر همه افراد هفته‌ای ۱۵۰ دقیقه باید فعالیت بدنی مناسب نداشته باشند، در معرض سکته مغزی قرار می‌گیرند. همه افراد بدون استثنا باید ورزش کنند.

دبیر انجمن سکته مغزی ایران ادامه داد: بیماری‌های زمینه‌ای قلبی و عروقی هم از ریسک‌فاکتورهای شناخته‌شده سکته مغزی هستند. افرادی که تپش قلب نامنظمی دارند، دچار اختلال دریچه‌ای هستند، یا نارسایی قلبی دارند اما توجه نمی‌کنند و سال‌ها است با یک درمان ناقص دارند به زندگی ادامه می‌دهند، مثل یک بمب ساعتی، استعداد ابتلا به سکته مغزی را در لحظه را دارند.

این متخصص مغز و اعصاب اضافه کرد: بیماری‌های خونی زمینه‌ای هم جزو عواملی است که می‌تواند باعث سکته مغزی شود. آپنه انسدادی خواب هم جزو عوامل خطر است. اگر می‌بییند نفس همسرتان ناگهان در خواب بند می‌آید یا خرخرهای عجیب می‌کند، نشانه آپنه انسدادی خواب است و باید جدی گرفته شود و درمان شود تا از سکته مغزی جلوگیری شود. آلودگی هوا و مسائل و عوامل دیگری هم در بروز سکته مغزی تاثیر دارند اما عوامل گفته‌شده پررنگ‌تر و شایع‌ترند.

به گفته شریفی‌پور، سکته مغزی دومین عامل مرگ‌ومیر در کشور است و در تهران هر شب ۱۵۰ تا ۲۰۰ نفر دچار سکته مغزی می‌شوند که یا می‌میرند یا برای همیشه ناتوان می‌شوند. او گفت توجه به زمان طلاییِ بعد از سکته مغزی اهمیت بسیار زیادی دارد تا فرد دچار ناتوانی دائمی نشود و اولین کاری که اطرافیان باید انجام دهند، این است که با اورژانس ۱۱۵ تماس بگیرند و خودشان فرد سکته‌کرده را به بیمارستان نبرند.

گفتنی است، روز ۲۹ اکتبر (۷ آبان) به عنوان روز جهانی سکته مغزی در سراسر جهان گرامی داشته می‌شود. این روز با هدف افزایش آگاهی عمومی درباره درمان‌پذیری سکته مغزی و معرفی درمان‌های جدید و مؤثر برای این بیماری برگزار می‌شود.

*