برای چه دردی چه مسکنی بخوریم؟

قرص‌های مسکن از داروهای بسیار پر کاربرد در پزشکی هستند که برای کاهش درد و کنترل آن استفاده می‌شوند. مسکن‌ها با ساز و کارهای مختلف بر اعصاب مرکزی یا محیطی تأثیر می‌گذارند. مسکن‌ها انواع گوناگونی دارند که هر کدام از آنها برای قسمت خاصی از بدن موثر هستند. از قرص بدن درد قوی برای دردهای عضلانی گرفته تا قرص مسکن رفع دندان درد.

به گزارش ایسنا، الف نوشت: داروهای ضد درد یا مسکن‌ها داروهایی هستند که به طور خاص برای کاهش درد طراحی شده‌اند. آنها با تأثیر بر گیرنده‌های درد، سیستم عصبی یا فرآیندهای التهابی بدن کار می‌کنند. مسکن‌ها به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند که هر کدام مکانیسم اثر خود را دارند و برای انواع درد مناسب هستند. انتخاب مسکن به شدت درد، علت و سابقه پزشکی بیمار بستگی دارد.

استامینوفن؛ ضد تب و ضد درد

یکی از ابتدایی‌ترین انتخاب‌های فرد برای مسکن، استامینوفن است. استامینوفن ضد تب و ضد درد است. این مسکن یکی از بی‌ضررترین داروهای ضد درد به شمار می‌رود. به همین دلیل می‌توان آن را برای خانم‌های باردار و کودکان تجویز کرد. دوزهای مختلف آن شامل ۵۰۰ و ۳۲۵ است که به راحتی می‌توان آن‌ها را در داروخانه‌ها پیدا کرد.

استامینوفن کدئین؛ ضد سرفه و مسکن برای دردهای متوسط

گاهی اوقات افراد از استامینوفن کدئین به‌عنوان یک داروی مسکن قوی یاد می‌کنند. با این کـه فروش این دارو بدون نسخه ممنوع اسـت، اما اگر از داروهای باقی‌مانده نسخه‌های قبلی‌تان نگه‌شان داشته‌اید یادتان باشد این دارو در طولانی‌مدت شـما رابه ماده کدئین فسفات وابسته می‌کند.

کدئین فسفات بعد از ورود بـه بدن بـه مورفین تبدیل می‌شود به همین دلیل بهتر اسـت حتماً با نسخه دکتر و در فواصل زمانی کـه دکتر پیشنهاد می‌کند مصرف شود. استامینوفن کدئین نباید بیشتر از ۳ گرم در روز استفاده شود یعنی با توجه بـه نسخه دکتر چیزی حدود ۶-۴ قرص.

این داروی ضدسرفه، خواب‌آلودگی می‌آورد. پس سعی کنید در زمان‌هایی کـه نیاز بـه هوشیاری کامل دارید این دارو را مصرف نکنید. استامینوفن کدئین می‌تواند در مواردی هم حساسیت‌زا باشد. نکته قابل توجه این دارو این اسـت کـه هرگز نباید همراه با داروهای اعصاب استفاده شود، چون ممکن اسـت تداخل دارویی ایجاد کند.

آسپیرین «آ. اس. آ»؛ ضد درد غیرمخدر، تب‌بر، ضدالتهاب، ضدپلاکت

آسپیرین با تاثیری نامعلوم روی هیپوتالاموس درد را از بین می‌برد. هیپوتالاموس دقیقا جایی اسـت کـه فرمان درد را به اعضا صادر می‌کند. شاید از خودتان بپرسید چطور روی از بین رفتن تب اثر می‌گذارد؟ ترموستات بدن در همان قسمت هیپوتالاموس واقع شده اسـت. آسپیرین با تاثیر مستقیم روی این ناحیه a دمای بدن را حفظ می‌کند و با فرمان تعریق سعی در حفظ دمای بدن می‌کند.

آسپیرین از آن دسته داروهایی اسـت کـه در حال حاضر خیلی تجویز نمی‌شود. آسپیرین با تاثیر روی غلظت خون یک سری آثار منفی دارد کـه به همین دلیل دیگر از آن به‌عنوان داروی مسکن استفاده نمی‌شود، اما باید گفت هنوز هم آسپیرین تنها درمان بعضی بیماری‌ها مثل روماتیسم مفصلی اسـت.

مصرف خودسرانه آسپیرین باعث رقیق شدن خون و پایین آمدن پلاکت خون می‌شود. این مشکل ممکن اسـت باعث پیش‌گیری از ایجاد لخته و بند نیامدن خون در هنگام جراحت شود. این دارو عوارض ضعیف دیگری مانند وزوز گوش، تهوع، نارسایی حاد کلیه و کهیر دارد.

ایبوپروفن؛ ضد تب، آرتریت و دردهای بعد از کشیدن دندان

این قرص برای کم کردن تب، آرتریت و دردهای بعد از کشیدن دندان بسیار مناسب است. رنگ ایپوپروفن صورتی است اما در عین زیبایی اثرات و عوارض زیادی دارد. شاید این قرص مسکن مناسبی برای دردها باشد اما نباید بیش از حد از آن استفاده کرد.

پروفن دارویی اسـت کـه بدون نسخه هم می‌توانید آن را تهیه کنید. این مسئله تهیه دارو بدون نسخه خیلی وقت‌ها باعث شده اسـت کـه تصور شود آن‌ها بی‌خطر هستند در صورتی کـه استفاده بیش از حد پروفن در درازمدت بیشترین عوارض را نسبت بـه هر داروی دیگری دارد.

دوز مصرفی این دارو نباید بیشتر از ۱۲۰۰ میلی گرم در روز باشد؛ و مدت زمانی کـه آن را تکرار می‌کنید نباید بیشتر از ۳ روز باشد. مصرف زیاد پروفن عوارضی مثل سردرد، سرگیجه، خارش و کهیر، کم‌خونی و… دارد. خیلی‌ها تصور می‌کنند به دلیل این کـه این دارو در شیر مادر ترشح نمی‌شود، مصرفش بی‌خطر اسـت، اما باید گفت کـه پزشکان مصرف آن را در زمان شیردهی توصیه نمی‌کنند.

ژلوفن؛ ضد التهاب، ضددرد و سردردهای میگرنی

ژلوفن فرم مایع پروفن اسـت کـه داخل کپسول‌های ژلاتینی نرم تعبیه شده است. این دارو به دلیل این کـه خیلی سریع در بدن باز می‌شود، تاثیر سریع‌تری دارد. بـه این دلیل اسـت کـه بیشتر اوقات تصور می‌شود کـه این دارو از پروفن قوی‌تر اسـت. اثر سریع این دارو باعث شده کـه از این دارو استقبال بیشتری شود.

مدت زمان تاثیر این دارو ۱۵ دقیقه اسـت. این قرص این مدت زمان را لازم دارد تا در معده باز و جذب شود. اکثر مردم این تصور را دارند کـه ژلاتینی بودن این دارو باعث می‌شود کـه آسیب کمتری بـه معده و دستگاه گوارش برسد، اما باید گفت کـه عوارض ژلوفن دقیقا مانند پروفن اسـت. این دارو در دراز مدت عوارض گوارشی حادی مثل زخم معده ایجاد می‌کند.

نوافن؛ دندان‌درد، سردرد، دردهای عضلانی- مفصلی

نوافن را در اولویت انتخاب‌های خود برای دندان‌درد بگذارید. این دارو از ترکیب ۳ ماده استامینوفن، پروفن و کافئین تهیه می‌شود.

دو ماده اول، استامینوفن و کافئین تاثیر ضددردی خود را روی سردرد و دندان‌درد دارند، اما پروفن به دلیل خاصیت ضد التهابی کـه دارد برای دردهای عضلانی- مفصلی استفاده می‌شود. هر کپسول نوافن حاوی ۳۲۵ میلی‌گرم استامینوفن، ۴۰ میلی‌گرم کافئین و ۲۰۰ میلی‌گرم ایبوپروفن اسـت.

برای نتیجه بهتر این دارو تنها می‌توانید در هر بار یک کپسول، آن هم هر ۸ ساعت یک بار استفاده کنید. این دارو مانند قهوه و نوشابه منبعی غنی از کافئین اسـت به همین دلیل زیاده‌روی کردن در خوردن آن باعث تپش قلب و بی‌خوابی می‌شود. از طرفی هم به دلیل وجود ماده استامینوفن در نوافن ممکن اسـت استفاده ازآن نتیجه کاذب در تست‌های افراد دیابتی ایجاد کند.

دیکلوفناک؛ ضد آرتریت، ضد التهاب مفصلی، ضدتب

بـه آرتروز مبتلا هستید؟ اگر گاهی اوقات دچار دردهای مفصلی می‌شوید دیکلوفناک بهترین مسکن اسـت. این دارو در درمان آرتروز «بیماری تخریب غضروف مفصل»، دردهای زانو و مچ، التهاب مفاصل و درمان دیسمنوره‌ها «قاعدگی‌های دردناک» به کار می‌رود. این دارو یکی از کم‌عارضه‌ترین داروها در زمینه درمان آرتریت‌هاست.

در طولانی‌مدت مصرف دیکلوفناک باعث زخم و خون ریزی در دستگاه گوارش و اختلال در کبد می‌شود این دارو از طریق کلیه دفع می‌شود در نتیجه ممکن اسـت منجر بـه ایجاد یا تشدید نارسایی کلیوی هم شود، پس مصرف آن در بیمارانی کـه مشکل کلیه دارند توصیه نمی‌شود.

سلبرکس؛ ضد التهابات مفصلی و عضلانی

این دارو بیشتر از این کـه خاصیت ضددرد داشته باشد خاصیت ضد التهابی دارد. بـه این معنی کـه التهابات مفصلی و عضلانی را رفع می‌کند. به همین دلیل بهترین انتخاب برای این نوع مشکل‌هاست. سلبرکس تنها داروی مسکنی اسـت کـه روی مخاط معده و دستگاه گوارش تاثیر منفی نمی‌گذارد. البته این بـه این دلیل نیست کـه کلا عوارضی ندارد. هر دارویی عوارض دارد این را یادتان باشد.

حواس‌تان باشد کـه این دارو با این کـه بهترین و کم‌عارضه‌ترین انتخاب اسـت، اما پژوهشگران ثابت کرده‌اند کـه مصرف زیاد آن باعث مشکلات «آریتمی» قلبی می‌شود. این دارو در افراد محدودی در درازمدت باعث گیجی، سردرد، دردهای شکمی‌ و کمردرد می‌شود.

مفنامیک اسید؛ دردهای قاعدگی، دندان‌درد

مفنامیک اسید برای دردهای قاعدگی مناسب اسـت، اما باید مراقب عوارض گوارشی این دارو هم بود. پس سعی کنید در زمان قاعدگی آن را زیر نظر دکتر و زمانی کـه درد شدید دارید مصرف کنید.

این دارو را نباید بیش از ۱۰-۷ روز استفاده کرد، چون باعث کم‌خونی یا افت فشار خون می‌شود و بهتر اسـت آن را همراه با غذا مصرف کنید. از آنجایی کـه داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی مثل مفنامیک اسید ممکن اسـت باعث افت فشارخون، خواب‌آلودگی یا بیحالی شوند، توصیه می‌شود بعد از مصرف مفنامیک اسید رانندگی نکنید.

ایندو متاسین؛ ضدالتهاب، ضددرد

این دارو در انواع کپسول، قرص آهسته‌رهش، سوسپانسیون و شیاف در بازار موجود اسـت. مکانیسم کارکردن قرص آهسته‌رهش در بدن بـه این صورت اسـت کـه بعد از مصرف در معده آهسته آهسته باز می‌شود. به همین دلیل در مدت زمانی طولانی در شبانه روز دوز مشخصی از دارو در بدن وجود دارد و درد را در طولانی‌مدت بازرسی می‌کند.

سوسپانسیون این دارو را با آبمیوه‌ها ترکیب نکنید. دراین صورت باعث یک سری فعل و انفعالات شیمیایی در دارو می‌شوید. ایندومتاسین ممکن اسـت باعث افزایش فشارخون، سردرد و منگی، تاری دید و تهوع شود. درصورت دیدن هر کدام از این عوارض بـه دکتر مراجعه کنید. حواس‌تان بـه سالمندها باشد، این دارو برای بیماران بالای ۹۰ سال مناسب نیست و آن‌ها را دچار مسمومیت صددرصدی ایندومتاسین می‌کند.

پیروکسیکام؛ ضد التهاب، ضددرد، تب‌بر

پیروکسیکام و ایندومتاسین داروهای مناسبی نیستند. چون نسبت بـه اثرشان، عوارض زیادی دارند. در حال حاضر بیشتر برای دردهای التهابی ژل موضعی پیروکسیکام تجویز می‌شود. این دارو در سه نوع کپسول، آمپول، شیاف و ژل موضعی وجود دارد. مسمومیت در مصرف بی‌رویه پیروکسیکام و بدون نسخه زیاد دیده می‌شود.

این دارو در حال حاضر بین روماتولوژیست‌ها طرفداران کمتری دارد. پیروکسیکام ممکن اسـت باعث خون ریزی شدید گوارشی، یبوست، تهوع، سردرد و خواب‌آلودگی، کم‌خونی و افزایش مدت زمان خون ریزی شود کـه نسبت بـه اثر مثبتش نمی‌ارزد.

*